تاریخ نظریه: 1399/10/24
شماره نظریه: 7/99/1340
شماره پرونده: 99-93-1345 ح
استعلام:
در رسیدگی به پرونده‌های اعسار چنانچه از اداره راهنمایی و رانندگی و یا اداره ثبت اسناد و املاک استعلام مشخص شود که خودرو و ملک به نام خواهان اعسار است؛ اما دارای سابقه توقیف از چند مرجع از جمله بابت دیون دیگر توقیف است، با عنایت به این‌که دیونی که خودرو یا ملک بابت آن توقیف است، به صورت غیر قطعی است و معلوم نیست که تکلیف رفع توقیف آن تا چه زمانی به طول می‌انجامد، و آیا بابت آن دیون محاسبه می‌شود؟ آیا باید این اموال را جز دارایی خواهان اعسار محاسبه کرد و اعسار رد شود یا آن‌که نباید جز دارایی محاسبه شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
برابر تبصره ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394، عدم دسترسی به مال از جمله ملاک‌های اعسار مدعی اعسار است و توقیف مال موجب محدودیت یا سلب تصرفات مالک نسبت به مال می‌شود؛ لذا می‌تواند از موجبات و مصادیق عدم دسترسی به مال تلقی شود؛ اما از آنجایی که در رسیدگی به ادعای اعسار، میزان بدهی و توانمندی مدعی اعسار برای مرتفع کردن موجبات توقیف و در دسترس قرار دادن مال، اوضاع و احوالی هستند که در احراز اعسار یا ایسار موثر هستند، لذا تشخیص اعسار در مصداق معین با دادگاه رسیدگی‌کننده به ادعای اعسار است.