صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/12/09
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
دفاع وکیل از متهم قبل از حضور وی و اخذ وکالت وی و ثبت در پرونده
پرسش
در صورت عدم حضور متهم و معرفی وکیل در موعد مقرر در احضاریه بدون حضور متهم:
اولاً؛ آیا می‌توان تشکیل جلسه داد؟ آیا بازپرس ملزم به ثبت وکالت می‌باشد؟ ثانیاً؛ آیا امکان ارائه لایحه دفاعیه توسط وکیل در فرض عدم تشکیل جلسه وجود دارد؟
نظر هیات عالی
با تاکید بر این‌که حضور متهم جهت تفهیم اتهام ضرورت دارد و در این فرض حضور وکیل متهم کافی نیست، اما موخر بر تفهیم اتهام ثبت لایحه دفاعیه وکیل و استماع اظهارات مشارالیه حتی بدون حضور متهم فاقد اشکال و ایراد می‌باشد.
نظر اکثریت
حضور متهم تنها جهت تفهیم اتهام الزامی بوده و در فرض سوال که متهم حاضر نشده و تنها وکیل معرفی می‌کند، هیچ‌یک از موارد عنوان شده از قبیل تشکیل جلسه، ثبت وکالت و ارائه لایحه دفاعیه توسط وکیل منع قانونی ندارد.
استدلال:
همراهی متهم با وکیل که در ماده 190 قانون آیین دادرسی کیفری از سوی قانون‌گذار ذکر شده و مقرر داشته: «متهم می‌تواند در مرحله تحقیقات مقدماتی، یک نفر وکیل دادگستری همراه خود داشته باشد.» ناظر به اصل جواز همراه داشتن وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی و تعداد وکیل همراه متهم بوده که حسب تصریح ماده مذکور در مرحله تحقیقات مقدماتی متهم می‌تواند وکیل همراه خود داشته باشد که تعداد آن از یک نفر نباید تجاوز کند و دیگر این ماده از لحاظ جواز یا منع تشکیل جلسه بدون حضور متهم در مقام بیان نیست. ماده 193 قانون آیین دادرسی کیفری نیز موید همین نظر است؛ زیرا چه‌بسا متهم یا وکیل وی طی لایحه‌ای مطالبی را بیان کنند که به نفع متهم بوده و موجب رفع اتهام و در نهایت صدور قرار منع تعقیب بدون نیاز به حضور وی گردد.
نظر اقلیت
حضور متهم برای تشکیل جلسه الزامی بوده و چنانچه متهم حاضر نشده و تنها وکیل معرفی کند، نمی‌توان تشکیل جلسه داد، اما ثبت وکالت و پذیرش لایحه دفاعیه اشکالی ندارد.
با توجه به صراحت ماده 190 قانون آیین دادرسی کیفری، اطلاع وکیل از پرونده، زمانی است که به همراه متهم حاضر شود؛ بنابراین وقتی متهم حاضر شد، جلسه تشکیل و اتهام وی تفهیم شده و وکیل نیز در جریان امور پرونده قرار می‌گیرد. اگر قرار باشد تمامی ابزارهای بازپرس در اختیار وکیل قرار داده شود، وکیل جلوی پیشرفت تحقیقات را گرفته و در مسیر تعقیب و تحقیق از متهم مانع‌تراشی می‌کند؛ البته لایحه دادن و پذیرش آن مهم نیست و در صورت تقدیم لایحه، ثبت کرده و در پرونده درج می کنیم؛ اما بدون حضور متهم با لحاظ ماده 190 نمی‌توان تشکیل جلسه داد.