صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/25
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر بندر ترکمن
موضوع
تحقق ربا در مورد اشخاص حقوقی
پرسش
با توجه به اینکه مقنن در ماده 595 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 از لفظ نفر برای تحقق ربا استفاده نموده؛ آیا تحقق آن بین اشخاص حقوقی امکان پذیر می‌باشد ؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان بندر ترکمن موجه و مورد تایید است و عبارت و سایر مسئولین شخص حقوقی به عبارت مدیرعامل در سطور دوم و سوم نظریه اضافه می‌شود.
نظر اکثریت
با توجه به ماده 143 قانون مجازات اسلامی اصل بر مسئولیت شخص حقیقی بوده؛ شخص حقوقی نیز در صورتی نماینده قانونی وی به نام یا در راستای منافع آن مرتکب جرم گردد، مسئول خواهد بود؛ لذا؛ اولاً با توجه به اینکه شخص حقوقی توسط اشخاص حقیقی (مدیر عامل) محقق و انشاء می‌گردد؛ لذا مشمول ماده فوق خواهد بود و اشکال وارده بر فوق نفر این گونه رفع می‌گردد که در زمان تصویب قانون مجازات در سال 1375 شخص حقوقی اساساً در قاموس قانون مجازات اسلامی مسئولیت کیفری نداشته است؛ لذا مقنن به فرد اجلای موضوع که همان نفر یا شخص حقیقی است استناد نموده است؛ حال آنکه با تقنین ماده 143 قانون مجازات اسلامی و ماده 688 به بعد قانون آئین دادرسی کیفری شخص حقوقی نیز دارای مسئولیت خواهد بود.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه در ماده 595 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 تحقق ربا صرفاً بین دو نفر امکان پذیر بوده و عبارت نفر دلالت بر شخص حقیقی دارد نه حقوقی، لذا؛ امکان تحقق آن فراهم نیست.