صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1392/11/05
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
ارتباط حال بودن مَهر زن و عدم ایفای وظایف در مقابل زوج
پرسش
چنان‌چه زوج و زوجه زندگی زناشویی خود را آغاز نکرده باشند و زوجه شکایت ترک انفاق در دادسرا مطرح کرده و زوج نیز در پاسخ به عدم تمکین وی استناد کرده ولی زوجه مدعی است منزل و مسکن از سوی زوج مهیا نشده است. آیا این مورد شامل تبصره ماده 53 قانون حمایت خانواده مصوب 1391/12/01 می‌شود و موضوع دارای وصف جزایی است؟ تبصره موردنظر شامل چه مواردی می‌شود؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 1085 قانون مدنی، در صورت حال بودن مَهر زن می‌تواند از ایفای وظایفی که در مقابل زوج دارد امتناع کند و در این حالت است که در رابطه حقوقی زوجه حق نفقه ساقط نمی‌شود و با وصف امتناع زوجه از تمکین ولو به اعتذار استفاده از اختیار حاصله از مقررات ماده مرقوم حکم به مجازات شوهر داده نخواهد شد. در سایر موارد و هر موردی که عدم تمکین زوجه ثابت نشده باشد تکلیف پرداخت نفقه ساقط نشده و برعهده زوج باقی است و می‌تواند جنبه جزایی داشته باشد.
نظر اکثریت
هر چند شرط پرداخت نفقه در موارد کیفری تمکین زوجه است چنان‌چه زوجه تمکین نداشته باشد نفقه به ایشان تعلق نمی‌گیرد صرف‌نظر از این‌که زوج منزل و مسکن ندارد و زوجه حق دارد از حق حبس خود استفاده نماید و اجرای این حق مانع از مطالبه نفقه نبوده و در فرض سوال با توجه به تبصره ماده 53 استنکاف زوج در پرداخت نفقه جرم محسوب شده و قابل مجازات است.
نظر اقلیت
چون زوجه به حق حبس خود استناد نکرده است پس ناشزه محسوب شده و موضوع جنبه کیفری ندارد.