مجازات جایگزین حبس در جرم حفر غیر مجاز چاه

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/05/10
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر گرگان

موضوع

مجازات جایگزین حبس در جرم حفر غیر مجاز چاه

پرسش

مجازات جرم « حفر چاه غیر مجاز » شلاق تعزیری درجه 6 یا حبس درجه 8 می‌باشد؛ اگر در تعیین مجازات بخواهیم از مجازات جایگزین حبس استفاده نمائیم برای تعیین مبلغ جزای نقدی، ماده 86 قانون مجازات اسلامی را باید ملاک قرار بدهیم یا اینکه مبلغ جزای نقدی بر اساس قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین می‌باشد ؟

نظر هیئت عالی

نظریه اداره حقوقی به شماره 7/99/698مورخ 99/6/23 به شرح زیر که پس از قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب سال 99 صادر گردیده موجه و قانونی می‌باشد: با توجه به حذف عبارت حداکثر مجازات کمتر از نود و یک روز حبس و یا از بند 1 ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین و به موجب ماده 15 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399، جرایمی که مجازات قانونی آن ها تا سه ماه حبس است از شمول بند مذکور خارج است و مرتکبان این جرایم باید مطابق مواد 65 و 68 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به مجازات جایگزین حبس محکوم شوند و چنانچه دادگاه از انواع مجازات جایگزین حبس، جزای نقدی را اختیار کند، با توجه به افزایش میزان جزای نقدی جایگزین حبس ماده 86 قانون پیش گفته طبق جدول پیوست قانون بودجه و براساس میزان جزای نقدی مقرر در جدول مذکور تعیین می-شود. تصریح به (مجازات جایگزین حبس) در ردیف های جدول پیوست قانون بودجه نیز موید این نظر است.

نظر اکثریت

وفق نظریه مشورتی شماره 92/186/1 در مورد اینکه آیا با تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1، بند یک قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای عمومی دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 نسخ شده است یا خیر ؟ با عنایت به اینکه مطابق بند یک مذکور، در هر مورد که در قوانین حداکثر مجازات کمتر از 91 روز حبس باشد به جای حبس، حکم به جزای نقدی صادر می‌شود و این تکلیف قانونی است، لکن طبق ماده 64 قانون مجازات اسلامی مجازات جایگزین حبس موقعی قابل اعمال است که محکوم علیه واجد شرایط تخفیف باشد، در غیر اینصورت مجازات جایگزین اعمال نخواهد شد، مثلاً دادگاه انقلاب مجازات متهم سابقه دار را در صورت ارتکاب جرمی که حداکثر مجازات آن 3 ماه حبس است باید اجباراً به جزای نقدی تبدیل کند اما به مجازات جایگزین حبس نمی تواند محکوم نماید در نتیجه بند یک ماده 3 قانون نحوه وصول برخی از درآمدهای دولت از مقررات مجازات های جایگزین حبس خفیف تر و نسخ نشده است پس اگر متهم شرایط اعمال مجازات جایگزین حبس را نداشته باشد اجباراً محکوم علیه مطابق قانون وصول به جزای نقدی محکوم می‌شود اما اگر شرایط اعمال مجازات جایگزین وجود داشته باشد مطابق ماده 86 قانون مجازات اسلامی اقدام خواهد شد پس بنا به مراتب اعلامی و با توجه به اینکه قانونگذار برای اعمال مجازات جایگزین حبس ضابطه در نظر گرفته است اگر متهم موضوع پرونده دارای ضوابط اعلامی باشد مثلاً واجد جهات تخفیف باشد، فاقد سابقه کیفری باشد و... دادگاه باید مجازات جایگزین حبس را اعمال نماید والا دادگاه باید قانون وصول را ملاک عمل خویش قرار بدهد.

نظر اقلیت

دادگاه در جهت اعمال مجازات متهم یا می‌تواند مجازات جایگزین حبس را ملاک قرار بدهد و یا به قانون وصول مراجعه نماید و ملاک عمل قرار بدهد قاضی در مراجعه به هر یک از دو قانون مخیر می‌باشد فقط نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد آن است که اگر مقام قضایی مجازات جایگزین حبس را ملاک قرار بدهد دارای آثاری است از جمله اینکه در رای به استناد ماده 70 قانون مجازات اسلامی مدت زمان حبس را باید تعیین نماید وفق ماده 81 باید ضمانت اجرای تخلف از مفاد رای را اعلام نماید ولیکن در جهت اعمال قانون وصول چنین تکلیف قانونی وجود ندارد.

منبع
برچسب‌ها