صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/11/16
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر اراک
موضوع
کلاهبرداری رایانه‌ای در فرض مسدودی حساب مقصد
پرسش
درکلاهبرداری‌های تلفنی موسوم به کلاهبرداری ATM و کلاهبرداری‌های مرتبط با رایانه، چنانچه مرتکب جرم از طریق عملیات روانی تلفنی یا سوء استفاده از رمز دوم کارت بانکی شاکی، موفق به انتقال وجه از حساب شاکی به حساب مقصد اولیه شود، لیکن مرتکب جرم به دلیل مسدودی سابق حساب مقصد که از ناحیه بانک‌ها یا مراجع قضایی دیگر اعمال شده است؛ نتواند وجه مورد ادعای شاکی را از حساب مقصد برداشت یا به مصرف نهایی برساند و نهایتاً وجه شاکی در حساب مقصد بدون نقل و انتقال بعدی، موجود و باقی باشد؛ در خصوص مراتب فوق الذکر آیا جرم به نحو تام واقع شده یا در حد شروع به جرم می‌باشد (با لحاظ آثار قانونی متفاوت جرم تام و شروع به جرم در این خصوص از قبیل تغییر درجه قانونی بزه و امکان یا عدم امکان قانونی صدور دستور جلب ابتدایی متهم)
نظر هیئت عالی
چنانچه وجه به حساب مسدود شده واریز گردد و صرفاً صاحب حساب قادر به برداشت نباشد جرم بصورت کامل تحقق پیدا کرده است نتیجتاً بر صحت عقیده اکثریت اعلام نظر می‌شود.
نظر اکثریت
جرم تام صورت گرفته چرا که در بزه کلاهبرداری مرتبط با رایانه مطابق ماده 741 قانون مجازات اسلامی کتاب پنجم تعزیرات بخش جرایم رایانه‌ای مصوب 1388 با تحصیل مال یا منفعت و... جرم تام واقع می‌شود که در فرض سوال به محض خارج شدن وجه از حساب شاکی عنصر تحصیل محقق شده است و در جرم کلاهبرداری سنتی نیز با خارج شدن وجه از ید شاکی عنصربردن مالمحقق شده است چه اینکه ممکن است به هرعلت مسدودی حساب مقصد نیز رفع شده و مجرم به وجه دسترسی پیدا نماید.
ضمن اینکه در رای وحدت رویه شماره 729 دیوان عالی کشور نیز ذکر شده است که محل افتتاح حساب شاکی محل بردن وجه به حساب می‌آید پس به محض خارج شدن وجه از حساب شاکی جرم به صورت تام واقع شده است.
نظر اقلیت
در فرض سوال جرم عقیم (ناقص) اتفاق افتاده است به طوری که بواسطه یک امر خارج از اراده‌ی کلاهبردار نتیحه مورد نظر ایشان محقق نشده است و با توجه به اینکه جرم عقیم در حکم شروع به جرم است پس مجازات شروع به جرم به آن بار خواهد شد.