تاریخ نظریه: 1395/08/24
شماره نظریه: 7/95/2122
شماره پرونده: 1253-1/127-95
استعلام:
در صورتی که خواهان طرح دعوی نموده و مطالبه اعسار نماید و با اعسار وی موافقت شود پس از جریان دعوی اصلی وی محکوم به بطلا گردد آیا دادگاه می‌تواند بابت دعوی واهی وی را محکوم به پرداخت خسارت نماید و یا در خاتمه دعوی می‌شود وی را محکوم به پرداخت هزینه دادرسی کرد؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً) صرف محکوم شدن خواهان به بی‌حقی دلیل بر واهی بودن دعوای وی نمی‌باشد و برابر تبصره ماده 109 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی چنانچه بر دادگاه محرز شود که منظور از اقامه دعوا تأخیر در انجام تعهد یا ایذاء طرف یا غرض ورزی بوده، دادگاه مکلف است در ضمن صدور حکم یا قرار، خواهان را به تأدیه سه برابر هزینه دادرسی به نفع دولت محکوم نماید.
ثانیاً) حکم به بطلان دعوای اصلی به معنای واهی بودن دعوای اعسار، آن هم بعد از پذیرش اعسار از سوی دادگاه، نمی‌باشد.
ثالثاً) برابر ماده 511 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی هزینه دادرسی در صورتی از مدعی اعسار قابل دریافت است که در دعوای اصلی محکوم‌له واقع شود و در فرض سوال چنین امری محقق نشده است. بنابراین، مطالبه این هزینه قانوناً میسر نیست.