تاریخ نظریه: 1398/04/31
شماره نظریه: 7/98/472
شماره پرونده: 98-168-472 ک
استعلام:
چنانچه در پرونده کیفری متهم در هیچ یک از جلسات دادرسی شرکت ننماید و لایحه و وکیل نیز نفرستاده باشد ابلاغ به صورت واقعی به نامبرده توسط مامور یا از طریق سامانه ثنا انجام گرفته باشد بفرمائید رای صادره حضوری است یا غیابی ؟ ضمنا با فرضی که در دادسرا شرکت کرده باشد ولی در هیچ کدام از جلسات دادگاه حاضر نشده باشد وضعیت چگونه است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به این‌که قوانین آیین دادرسی کیفری و مدنی هریک متضمن قواعد و اهداف خاص دادرسی مربوط می‌باشند، ارجاع قواعد دادرسی کیفری به دادرسی مدنی، جز در مواردی که تصریح خاص قانونی در هر یک وجود داشته باشد، جایز نیست. بنابراین در مواردی مانند تعریف « حکم غیابی» مذکور در ماده 406 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، نمی‌توان از تعریف مذکور در ماده 303 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی وانقلاب در امور مدنی مصوب 1379 که خاص آرای مدنی است، بهره جست و ضوابط و معیارهای مربوط به احکام غیابی مدنی را در خصوص شناسایی احکام غیابی کیفری به کار برد و لذا در امور کیفری، ابلاغ واقعی احضاریه به متهم یا وکیل وی، موجب حضوری محسوب شدن احکام مزبور نمی‌گردد.
ثانیاً، با توجه به تفکیک مرحله تحقیقات مقدماتی از مرحله دادرسی، منظور از «جلسات دادگاه» در ماده 406 این قانون جلساتی است که متعاقب صدور دستور تعیین وقت رسیدگی و پس از طی مرحله تحقیقات مقدماتی تشکیل شده و طی آن طرفین پرونده برای رسیدگی (مرحله دادرسی به معنای اخص) احضار می‌گردند. بنابراین چنانچه متهم یا وکیل وی در مرحله تحقیقات مقدماتی حاضر شوند و در مرحله رسیدگی (دادرسی) در جلسات دادگاه حضور نیابند و لایحه دفاعیه نیز تقدیم نکنند، رأی صادره غیابی محسوب می‌شود.