تاریخ نظریه: 1399/11/13
شماره نظریه: 7/99/1806
شماره پرونده: 99-168-1806 ک
استعلام:
در صورتی که دادگاه بدوی با تشکیل جلسه دادرسی و استماع اظهارت طرفین، در ماهیت دعوا حکم صادر کند، آیا دادگاه تجدید نظر می‌تواند با تلقی حکم به قرار و نقض آن، پرونده را جهت ادامه رسیدگی به دادگاه بدوی اعاده کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مواردی که دادگاه تجدید نظر می‌تواند حکم دادگاه بدوی را قرار تلقی و پس از نقض رای، پرونده را جهت رسیدگی ماهوی نزد دادگاه بدوی صادرکننده رأی ارسال کند، در قانون احصاء نشده و به تشخیص دادگاه تجدید نظر بستگی دارد و علی‌‌الاصول در مواردی‌که رأی دادگاه بدوی در ماهیت موضوع نباشد و بدون ورود به ماهیت دعوی در قالب حکم صادر شود، دادگاه تجدید نظر می‌تواند حکم دادگاه بدوی را قرار تلقی و پرونده را جهت رفع نقص اعاده کند.
ثانیاً، در مواردی‌که دادگاه تجدید نظر رأی دادگاه بدوی را قرار تلقی و پس از نقض، پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه بدوی ارسال می‌کند، با توجه به ماده 353 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 و بند «ب» ماده 450 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، دادگاه بدوی مکلف به تبعیت از نظر دادگاه تجدید نظر است.