تاریخ نظریه: 1400/05/31
شماره نظریه: 7/1400/1
شماره پرونده: 1400-186/1-1 ک
استعلام:
هیأت وزیران به استناد ماده 28 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و اصلاحی آن در سال 1399 میزان جزای نقدی جرایم را افزایش داده است و با توجه به ماده 28 فوق‌الذکر، «کلیه مبالغ مذکور... هر سه سال یک بار به پیشنهاد وزیر دادگستری و تصویب هیأت وزیران تعدیل و در مورد احکامی که بعد از آن صادر می‌شود لازم‌الاجرا می‌گردد». آیا در خصوص جرایمی که قبل از مصوبه هیأت وزیران واقع گردیده نیز می‌بایست جزای نقدی بر اساس قانون زمان وقوع بزه تعیین شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
طبق ماده 10 قانون مجازات اسلامی که با لحاظ اصول سی و ششم و یکصد و شصت و نهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وضع و تصویب شده است، حکم به مجازات باید به موجب قانونی باشد که پیش از تاریخ وقوع جرم وضع شده است و مرتکب هیچ رفتاری، اعم از فعل یا ترک فعل به موجب قانون موخر به مجازات محکوم نمی‌شود؛ بنابراین و با عنایت به اصل قانونی بودن جرم و مجازات و قاعده قبح عقاب بلابیان، عبارت قسمت اخیر ماده 28 قانون مجازات اسلامی ناظر به سایر مبالغ مورد نظر در آن ماده و منصرف از مبالغ جزای نقدی است که قلمرو زمانی اجرای آن تابع قواعد مندرج در قانون اساسی است؛ به عبارت دیگر، حکم مذکور در قسمت اخیر ماده 28 یادشده منصرف از جرایمی است که قبل از مصوبه هیأت وزیران واقع شده است.