انکار انتساب نسب مدعی توارث به موصی از سوی وصی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/08/04
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بابلسر

موضوع

انکار انتساب نسب مدعی توارث به موصی از سوی وصی

پرسش

بین وصی و شخصی که مدعی است تنها ورثه متوفیٰ می‌باشد دعاوی کیفری طرح و وصی منکر انتساب نسب مدعی توارث به موصی شد آیا امکان تقدیم دادخواست برای نفی نسب برای وصی وجود دارد؟

نظر هیئت عالی

شخصی که مدعی است وارث منحصر به فرد متوفاست برای استیفای ماترک باید وفق مقررات قانون امور حسبی درخواست صدور گواهی انحصار وراثت از دادگاه کند و در صورتی‌که متوفیٰ وصیت کرده و وصی معین نموده باشد با توجه به مواد 858 و 619 و 622 قانون مدنی از آنجا که وصی نسبت به اموالی که برحسب وصیت در ید او باشد حکم امین را دارد و امین باید اموال را به اهلش (در مورد مطروحه وارث متوفیٰ) برساند، در صورتی‌که وصی منکر وراثت مدعی وراثت باشد می‌تواند به درخواست او در زمینه تحصیل گواهی حصر وراثت اعتراض کند که از ملاک ماده 369 قانون امور حسبی این مطلب استفاده می‌شود. موضوع نفی نسب که در سوال مطروحه عنوان گردیده راجع‌ به انکار نسب است که در این مورد فقط پدر و مادر ادعایی مدعی نسب می‌توانند به‌ عنوان نفی ولد اقامه دعوا کنند والّا همین ‌قدر که موصی‌به درخواست تصدیق انحصار وراثت مطروحه از جانب مدعی وراثت اعتراض کند و دلایل اعتراض خود را هم ارائه نماید به تکلیف قانونی خود عمل کرده است.

نظر اکثریت

وصی حق دارد با تقدیم دادخواست نفی نسب مدعی توارث را نفی کند زیرا:
حسب قواعد حاکم بر آیین دادرسی مدنی از جمله ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی اشخاص ذی‌نفع یا نمایندگان آن‌ها می‌توانند در دادگاه‌ها مبادرت به طرح دعوا کنند و به‌ موجب ماده 52 قانون مرقوم یکی از اشخاصی که به‌ عنوان نماینده امکان طرح دعوا برای وی فراهم است، شخص وصی است و مواد 2 و 59 همین قانون از نماینده قانونی قیم و وکیل نام می‌برد که منظور وصی نیز می‌باشد.
به‌موجب ماده 301 قانون امور حسبی وصی حق درخواست تقسیم ترکه را دارد و بدیهی است که در صورت طرح دعوا می‌تواند به ادعای شخصی که مدعی ورثه بودن شده پاسخ دهد و نسبت وی را نفی کند زیرا اذن در شیء، اذن در لوازم آن نیز هست و ماده 261 همین قانون در تصفیه ترکه همین مطلب را مقرر می‌دارد، چنین استنباط می‌شود که در بعضی موارد وصی می‌تواند در صورت تردید در نسب ورثه لزوم آن را انکار و اثبات کند. خصوصاً در صورتی‌که علیه وصی دعوا مطرح شود که وصی منکر ذی‌نفع بودن مدعی طرح دعوا به‌لحاظ وجود رابطه نسبی باشد.

نظر اقلیت

وصی حق نفی نسب اولاد را ندارد زیرا در مواد 59 و بند (5) ماده 84 قانون آیین ‌دادرسی مدنی از وصی به‌ عنوان نمایندگان اشخاص نامبرده نشده است به ‌علاوه انکار نسب یک شخص در واقع نفی ولد می‌باشد که باید از سوی والدین به‌ عمل آید نه از سوی اشخاص ثالث که در این خصوص نفع و ضرری عایدشان نمی‌شود و مقررات مواد 1158 به بعد قانون مدنی نیز موید همین امر است.