مسئولیت پرداخت دیه فرد غیر رشید

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/01/25
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر حاجی آباد

موضوع

مسئولیت پرداخت دیه فرد غیر رشید

پرسش

نوجوان 16 ساله‌ای طی حکم قطعی به جهت ضرب و جرح عمدی به پرداخت دیه محکوم می‌گردد. متعاقباً به جهت عدم دسترسی به اموال و اخذ دیه شاکی درخواست اعمال ماده 696 قانون تعزیرات می‌نماید.1- مسئولیت پرداخت دیه بر عهده چه کسی می‌باشد؟ 2- آیا اعمال ماده 696 در فرض سوال متصور می‌باشد؟ در صورت عدم تصور تکلیف دادگاه چیست؟ 3- چنانچه با لحاظ ماده 467 هیچ مالی از وی تحصیل نگردد تکلیف پرداخت دیه و اعمال ماده 696 تعزیرات چه می‌باشد؟ 4- در فرض سوال چنانچه شخص طفل 14 ساله باشد به چه نحو است؟

نظر هیات عالی

در فرض سوال به لحاظ غیر رشید بودن مرتکب، مسئولیت پرداخت دیه از اموال وی، بر عهده ولی اوست. نتیجتاً چون مشارالیه اهلیت قانونی برای پرداخت دیه را ندارد. ممتنع محسوب نمی‌شود. فلذا، تقاضای بازداشت وی، به استناد ماده 3 قانون نحوه محکومیتهای مالی موجه نیست. و در خصوص ارتکاب جنایت به وسیله طفل مذکر 14 ساله پرداخت دیه بر اساس مواد 292 - 466 و 467 قانون مجازات اسلامی 92 انجام خواهد شد.

نظر اکثریت

1- وفق ماده 467 قانون مجازات عاقله مکلف به پرداخت دیه جنایت‌های کمتر از موضحه نیست هرچند مرتکب نابالغ یا مجنون باشد و چنانچه دیه کمتر از موضحه باشد خود طفل مسئول است و در فرض سوال که شخص طفل محسوب نمی‌شود، در هر حال خودش مسئول است. 2- شخص 16 ساله غیر رشد محسوب می‌شود و چنین شخصی از دخالت در امور مالی منع گردیده حال آنکه ماده 696 قانون آیین دادرسی کیفری در فرضی است که شخص راساً و با دارا بودن اهلیت و توانایی تصرف، اقدام به امتناع نماید و پرونده در نوبت احتیاطی مانده تا شخص به 18 سال تمام رسیده تا متعاقباً اقدام گردد. 3- با رسیدن شخص به 18 سال تمام چنانچه اموال یافت نگردد شاکی می‌تواند درخواست اعمال ماده 18 قانون نحوه محکومیت‌های مالی نموده و محکوم‌علیه نیز می‌تواند درخواست اعسار نماید.

نظر اقلیت

قسمت 2: ید مشمول بودن شخص ملازمه با پرداخت دیه از سوی وی دارد و اعمال ماده 696 نسبت به چنین شخصی (با لحاظ نگهداری در کانون اصلاح و تربیت) موضوعیت دارد.
قسمت 3: با قائل بودن به اعمال ماده 696 نسبت به بالغ غیر رشد فرض سوال منتفی است.