تاریخ نظریه: 1396/12/14
شماره نظریه: 7/96/3079
شماره پرونده: 843-1/721-69
استعلام:
با توجه به ماده 98 از قانون آیین دادرسی مدنی و اینکه قانونگذار افزایش خواسته را صرفاً ناظر به خواسته ای دانسته که در دادخواست تقدیمی به آن تصریح گردیده باشد آیا قید موصوف احترازی و توصیفی است؟ با یک قید تاکیدی و قالبی ؟ به عبارت بهتر چنانچه به عنوان مثال دادخواستی با خواسته خلع ید مطرح می‌گردد و خواهان در اولین جلسه دادرسی و در قالب افزایش خواسته و با یک درخواست معمولی و نه یک دادخواست تحت عنوان دعوای اضافی) مواردی را ازجمله قلع و قمع بنای احداثی و یا اجرت المثل ایام تصرف عدوانی خوانده را نیز درخواست نماید آیا رسیدگی به درخواستهای موصوف با توجه به اینکه در دادخواستهای تقدیمی اولیه به آنها تصریح نگردیده است بدون تقدیم دادخواست امکان پذیر می‌باشد یا خیر؟به هر حال چه اثر حقوقی بر قید اخیر الذکر مذکور در صدر ماده 98 قانون اخیر وجود دارد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به عبارت «خواسته خود را که در دادخواست تصریح کرده» مذکور در ماده 98 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی وانقلاب در امور مدنی 1379 و اینکه «افزودن» در برابر «کم کردن» خواسته است که متبادر به ذهن همان خواسته مقید در دادخواست است نه افزودن خواسته جدید و اینکه قانونگذار کلمات «دعوا» و «خواسته» را در این ماده به صورت مفرد به کار برده است و با عنایت به ماده 17 قانون یاد شده، به نظر می‌رسد مقصود از افزودن خواسته، افزودن میزان خواسته(از همان جنس) است و نه افزودن عنوان خواسته‌ای دیگر. شایسته ذکر است درباره مثالهائی که در استعلام زده شده است، گرچه «اجرت‌المثل» خواسته‌ای متفاوت از «خلع ید» است و از شمول ماده 98 یاد شده خارج است، اما با توجه به تصریح مقنن در ماده 515 قانون آئین دادرسی در امور مدنی در اثناء دادرسی بدون تقدیم دادخواست، قابل مطالبه است.