صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/09/15
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر مرند
موضوع
آثار وکالت در توکیل تفویضی به زوجه پس از حکم طلاق رجعی
پرسش
زوجه به استناد وکالت در توکیل در قباله ازدواج درخواست طلاق رجعی کرده و چنین توضیح داده است که به دلیل تخلف شوهرش از شرط ضمن‌عقد چنین تقاضایی را دارد و دادگاه حکم طلاق رجعی صادر کرده است. زوج در ایام عده رجوع می‌کند. آیا وکالت اعطایی همچنان باقی است یا با حکم به طلاق موضوع منتفی است؟
نظر هیئت عالی
اگرچه سوال مطروحه نارسا و کلیت ندارد مع‌الوصف ناچار از توضیحاتی است. اصولاً برحسب مقررات ماده 1133 قانون مدنی مرد می‌تواند هر وقت که بخواهد زن خود را طلاق دهد و نیز بر طبق مقررات مواد 1143 به بعد همان قانون در خصوص اقسام طلاق و نیز با عنایت به ماده 1148 قانون مذکور در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است و لذا در مانحن‌فیه که شوهر به موجب شروط معین در قباله نکاح به همسرش وکالت برای طلاق رجعی داده و در صورت محقق شدن شرط و صدور حکم به طلاق رجعی زوج هرگاه در عده رجوع کند اثر طلاق از بین می‌رود اگرچه در خصوص طلاق رجعی زوج حق رجوع دارد و ادامه وکالت در این مورد بیهوده به نظر می‌‌رسد لیکن مانعی برای استمرار وکالت نبوده و زوجه ممکن است در صورت عدم رجوع زوج موفق به طلاق شود.
نظر اکثریت
هر چند زوج در ایام عده رجوع کرده وکالت تفویضی از ناحیه وی به همسر خویش همچنان استمرار دارد و به قوت خود باقی است زیرا قاعده و اصل استصحاب و ابقا در صورت حدوث شک یا زوال یا بقای آن اصل بر تساوی آن خواهد بود و ماده 683 قانون مدنی نیز تصریح دارد بر این‌که چون تخلف از شروط ضمن‌عقد بوده عقد زوجیت بعد از رجوع باقی است. بنابراین، حق وکالت نیز باقی خواهد بود و از سوی دیگر وکالت تفویضی مقید به زمان نیست تا به دلیل انقضای آن از بین رفته تلقی شود. بنابر مراتب فوق شرط مذکور بعد از رجوع زوج نیز همچنان به قوت خود باقی خواهد بود زیرا زوجیت مجدداً ابقا شده است.
نظر اقلیت
با صدور حکم طلاق رجعی برحسب درخواست زوجه به دلیل تخلف زوج از شرط مندرج در عقد، بعد از رجوع زوج دیگر حق وکالت منتفی است و زوجه نمی‌تواند دوباره از چنین حقی استفاده کند زیرا اصل بر عدم است و چنین شرطی در مقام ایفا دیگر به قوت خود باقی نبوده منتفی است مگر این‌که زوجه رجوع زوج را با شرط وکالت پذیرفته باشد والا با انجام مفاد وکالت اعطایی، دیگر وکالتی باقی نمی‌ماند.