تاریخ نظریه: 1398/09/30
شماره نظریه: 7/98/12
شماره پرونده: ک21-1/681-89
استعلام:
1- به نظر می‌رسد که مبنای ماده 13 قانون مجازات اسلامی اصل 171 قانون اساسی می‌باشد و از طرفی در این ماده مقنن نحوه استیفای خسارت از بیت المال را مشخص نکرده است لذا نحوه استیفاء موضوع این ماده به چه صورت می‌باشد؟
2- با توجه به سکوت قانونگذار در ماده 310 قانون مجازات اسلامی تکلیف حالتی که شخص مسلمان مرتکب قتل عمدی شخص ذمی مستامن و معاهد شود چه می‌باشد آیا قصاص است یا خیر./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- کیفیت استیفاء خسارت در موارد مشمول قسمت اخیر ماده 13 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 علی الاصول تابع عمومات مربوط به استیفاء (جبران) خسارت از بیت المال و از جمله حکم موضوع تبصره ماده 342 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با الحاقات و اصلاحات بعدی و ماده 30 قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب 1390/7/17 و آیین نامه مربوط است. شایسته ذکر است که در مواردی که اجرای حکم قصاص، حد یا تعزیر موجب قتل یا صدمه شده است، مشمول حکم خاص مقرر در ماده 486 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است؛ با این حال، در تمام موارد صدور حکم به پرداخت دیه از بیت المال با توجه به تبصره ماده 342 یادشده، دعوت از دستگاه پرداخت کننده دیه الزامی است.
2- با توجه به تصریح قسمت اخیر ماده 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تساوی در دین بین مرتکب و مجنی‌علیه از شرایط عمومی قصاص است./