تاریخ نظریه: 1399/08/17
شماره نظریه: 7/99/909
شماره پرونده: 99-186/3-909 ک
استعلام:
خواهشمند است نظر مشورتی خود را در خصوص سوال ذیل اعلام فرمایید:
در فرضی که دادنامه صادره در حال اجرا مشمول قانون کاهش مجازات حبس کیفری می‌باشد قبل از اصلاح دادنامه آیا می‌توان جهت احتساب مدت مرور زمان اجرایی درجه نوع جرم را با توجه به قانون جدید تعیین نمود؟ در فرضی که دادنامه اصلاحی صادر شده باشد ملاک شروع مرور زمان اجرایی تاریخ دادنامه قبل از اصلاح رای می‌باشد یا ملاک تاریخ صدور دادنامه اصلاحی می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- مرور زمان اجرای حکم در جرایم تعزیری موضوع ماده 107 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به شرح مقرر در بندهای ذیل این ماده ناظر به «درجه جرم ارتکابی» است که بر اساس «مجازات قانونی جرم» مشخص می‌گردد. در جرایمی که مجازات قانونی جرم به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری تقلیل یافته است، از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون «مجازات تقلیل‌یافته» که در واقع جایگزین مجازات سابق شده است، مجازات قانونی جرم محسوب می‌شود و ملاک تعیین درجه جرم است و مواعد مرور زمان به شرح مقرر در ذیل مواد 105 و 107 قانون صدرالذکر در کلیه جرایمی که با لازم‌الاجرا شدن قانون لاحق (قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399) مجازات قانونی آن‌ها تقلیل یافته، مطابق درجات جدید جرم که بر اساس همین مجازات تقلیل یافته و شاخص‌های مقرر در ماده 19 قانون صدرالذکر و تبصره‌های آن مشخص می‌گردد، محاسبه می‌شود. بنابراین در فرض سوال، با توجه به مراتب فوق و حق مکتسبه متهم، مرور زمان بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری محاسبه می‌شود.
2- اصلاح حکم بر اساس قانون لاحق به استناد بند «ب» ماده 10 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تأثیری در تاریخ قطعیت حکم قطعی ندارد؛ زیرا در اجرای مقررات بند مذکور فقط مجازات مندرج در حکم قطعی بر اساس قانون جدید تعیین می‌شود. لذا از تاریخ قطعیت حکم و انقضای مهلت‌های مقرر در ماده 107 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بر اساس درجه جدید جرم، به هر علتی حکم قطعی اجرا نشود، مشمول مرور زمان اجرای حکم ماده اخیرالذکر است