تاریخ نظریه: 1397/01/07
شماره نظریه: 7/97/9
شماره پرونده: 96-186/1-2191
استعلام:
1- نظر به اینکه ماده 667 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب 75 مقرر داشته که سارق علاوه بر رد مال به جبران خسارت وارده محکوم می‌شود حال در صورتی که خودروی شخصی به سرقت برود و سارق از آن استفاده نموده و خساراتی به آن خودرو وارد شود، آیا محکمه کیفری می‌تواند بدون دادخواست حقوقی، سارق را به پرداخت خسارات وارده به آن خودرو نیز محکوم نماید یا محکمه کیفری صرفاً آن خودروی خسارت دیده را به مالک رد نموده و مالک جهت دریافت خسارت خودرو مکلف به طرح دعوی حقوقی (حسب مورد در همان دادگاه کیفری یا در محاکم حقوقی) است؟
2- نظر به اینکه یکی از شرایط تعلیق اجرای مجازات، جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران آن می‌باشد، آیا در جرائمی مانند ترک انفاق، تصرف عدوانی و توهین که در حکم کیفری، ضرر و زیانی مورد حکم قرار نمی گیرد آیا امکان صدور قرار تعلیق اجرای مجازات بدون جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران آن وجود دارد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- مستفاد از قسمت اخیر ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 مطالبه اجرت المثل و خسارت وارده به خودروی مسروقه مستلزم تقدیم دادخواست و رعایت تشریفات قانون آیین دادرسی مدنی است.
2- منظور از عبارت ضرر و زیان در بند پ ماده 40 قانون مجازات اسلامی 1392، اعم از ضرر و زیان موضوع ماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، دیه و ردّ مال می‌باشد که لزوما باید مورد مطالبه شاکی خصوصی قرار گرفته باشد؛ بنابراین در مواردی که شاکی ضرر و زیان یاد شده را به طرق قانونی مورد مطالبه قرار نداده باشد، این امر مانع از تعلیق اجرای مجازات با رعایت سایر شرایط قانونی نمی‌باشد.