تاریخ نظریه: 1400/10/27
شماره نظریه: 7/1400/817
شماره پرونده: 1400-127-817 ح
استعلام:
مفهوم «همان دادگاه» در بند 4 ماده 426 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 به معنای دادگاه صادرکننده رأی از لحاظ مکانی و محلی است و یا به معنای اعتباری و شأنی دادگاه همدرجه، همصنف و همنوع است؟
چنانچه مقصود معنای نخست است، در صورت صدور دو رأی معارض از دو شعبه متفاوت حقوقی در یک مساله واحد، راهکار رفع تعارض چیست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با عنایت به قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 از جمله بند 2 ماده 84 این قانون که عبارت «همان دادگاه» را کنار «دادگاه همعرض دیگر» به کار برده است و ذیل ماده 92 این قانون که از عبارت «نزدیکترین دادگاه همعرض» استفاده کرده است و بند «ج» ماده 401 همین قانون که عبارت «نزدیکترین دادگاه حوزه دیگر» را به کار برده است و با توجه به اینکه اعاده دادرسی امری استثنایی است و موارد آن احصایی و باید به قدر متیقن اکتفا شود، بنابراین مقصود از «همان دادگاه» مذکور در بند 4 ماده 426 قانون یاد شده «شعبه یا شعب متعدد یک دادگاه در یک حوزه قضایی» است.
ثانیاً، نظر به این که شعبههای مختلف از یک حوزه قضایی یک دادگاه انگاشته میشوند، در نتیجه احکام متضاد نیز میتوانند از دو شعبه مختلف از دادگاه یک حوزه قضایی صادر شده باشند و شعبهای که حکم متضاد اخیر را صادر کرده است، به دادخواست اعاده دادرسی رسیدگی میکند.