صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/24
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر تربت جام
موضوع
تعیین ارش جنایت وارد بر اعضاء و منافع زن
پرسش
پزشکی، یک نفر خانم را مورد عمل جراحی قرار می دهد که براثر قصور ایشان صدمات وارده به خانم جمعاً 180 درصد ارش می‌باشد حال با توجه به ماده 560 قانون آیین دادرسی کیفری که مقرر نموده دیه زن و مرد در اعضاء و منافع تا کمتر از ثلث دیه کامل مرد یکسان می‌باشد و چنانچه ثلث یا بیشتر شود دیه زن به نصف تقلیل یابد حال نسبت به نصف دیه صندوق تامین مسئول پرداخت می‌باشد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان تربت جام استان خراسان رضوی با حذف بند خامساً ونیز تذکر ضرورت رعایت مقررات ماده 562 این قانون در تعیین ارش جنایت وارد بر اعضاء و منافع زن مورد تأیید است. همچنین متذکر می‌گردد که توجه به اینکه قانونگذار در ماده 562 قانون مجازات اسلامی مقررات دیگری در خصوص میزان ارش جنایت وارده بر اعضاء و منافع زن تصویب کرده است که مخالف رأی وحدت رویه شماره 683- 1384/10/13 است لذا رأی مذکور با تصویب قانون فوق الذکر قابل اعمال نخواهد بود.
نظر اکثریت
اولاٌ مقررات هر فصل الزاماً محدود به همان فصل نمی‌باشد به عنوان مثال در ماده 487 قانون مجازات اسلامی 1392 حکم ماده مذکور برای جنایات مادون نفس در صورتی که جانی ناشناس باشد جاری و ساری است. ثانیاً قانونگذار حکیم است و هرکجا استثنائی لازم باشد مانند ماده 557 قانون مجازات اسلامی 1392 آن را بیان می دارد و در تبصره ماده 551 قانون مارالذکر اشاره به کلیه جنایات نموده که شامل دیه اعضاء و منافع خواهد بود و ایضاً حمایتی بودن صندوق تامین خسارتهای بدنی و قواعد لاضرر و لاضرار فی الاسلام و لایهدر دم الامر المسلم موید همین مطلب است، ثالثاً قانونگذار در مواد 448 و 449 قانون مجازات اسلامی 1392 دیه را به دیه مقدر و دیه غیرمقدر تقسیم نموده و ارش را به عنوان دیه غیر مقدر عنوان نموده، ایضاً ماده 17 قانون مجازات اسلامی 1392 در تعریف دیه این گونه عنوان داشته: ((دیه اعم از مقدرو غیر مقدر مالی است که درشرع مقدس...)) و مطابق مطالب فوق ارش نیز ماهیتاً دیه می‌باشد، رابعاً در فراز پایانی ماده 449 قانون مجازات اسلامی 1392 اشاره شده مقررات دیه در مورد ارش جریان دارد مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شود و لفظ دیه در تبصره ماده 551 و ماده 560 قانون مجازات اسلامی 1392 مطلق بکار برده شده است، خامساً با توجه به رای وحدت رویه شماره 683 مورخ 1384 هیات عمومی دیوان عالی کشور ارش از کلیه احکام دیات مقدر تبعیت می‌نماید.
نظر اقلیت
اولاً تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی 1392 در ذیل فصل دیه نفس قانون مجازات اسلامی آمده و مشمول دیه اعضاء و جوارح نمی گردد. ثانیاً ماده 560 قانون مجازات اسلامی 1392 اشاره به دیه نموده و ارش تعریف وماهیت خود را دارد و لذا دیه ثلث و مازاد آن مشمول ارش نمی شود. ثالثاً مستند به ماده 562 قانون مجازات اسلامی 92 با توجه به آسیب های وارده به شاکی نیز تمامی آن ارش و برعهد ه محکوم علیه حادثه بوده و به هیچ عنوان درقالب تعهدات تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی 1392 و صندوق تامین خسارتهای بدنی نمی‌باشد.