صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/09/29
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
مطالبه خسارت از شهرداری در صورت سقوط درخت روی ماشین در خیابان
پرسش
بر اثر سقوط درخت بر روی خودروی خواهان در خیابان، خودروی نامبرده خسارت می‌بیند. آیا خواهان می‌تواند از شهرداری مطالبه خسارت کند؟
نظر هیئت عالی
در فرض سوال با ملحوظ قرار دادن مواد 1 و 2 و قسمت اخیر ماده 11 قانون مسئولیت مدنی، تحقق مسئولیت جبران خسارت مبتنی بر نظریه تقصیر است و ناظر بر خسارت های قابل پیش بینی است، بنابراین: 1- اگر علت و سبب ورود زیان حوادث غیر مترقبه و غیر قابل پیش بینی باشد. 2- شهرداری در اجرای وظایف مصرح قانونی (بند 6 ماده 96 قانون شهرداری)، قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب 1359/3/3 شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر مقررات جاری، در مراقبت از درختان از جمله ریختن برف روی درختان، بررسی و کنترل استحکام ریشه درختان و مهار آنها و... تعدی یا تفریط نکرده باشد، رابطه سببیت عرفی بین ضرر وارد شده و فعل شهرداری (پرسنل مربوط) برقرار نشده و مسئولیتی متوجه شهرداری نخواهد بود، لیکن با توجه به قاعده لاضرر و برخی از قواعد فقهی و ایضا نظریه تساوی اشخاص در برخورداری از حقوق و تکالیف عمومی مطلوب آن است که این گونه خسارتها به جامعه تحمیل شده و از بیت المال جبران شود.
نظر اکثریت
شهرداری وظیفه حفظ و نگهداری از اشجار موجود در محدوده شهر را دارد. چنانچه بر اثر ریزش برف یا باران و یا عوامل طبیعی متعارف درخت یا شاخه های آن بشکند و موجب خسارت به خودروی پارک شود، شهرداری از باب قاعده تسبیب مسئول می‌باشد، چرا که به استناد قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب 59/03/03 شورای عالی فرهنگی حفاظت از درختان مذکور در محدوده شهر از اهم وظایف شهرداری می‌باشد و مواد 1 و 2 قانون مسئولیت مدنی که بیان‌گر قاعده تسبیب می‌باشد و ماده 231 قانون مدنی و تبصره 6 ماده 96 قانون شهرداری ها الحاقی 45/11/27 درختان معابر عمومی در مالکیت شهرداری می‌باشد، لذا هرگونه خسارت ناشی از حوادث متعارف (غیر قوه قاهره) مثل برف و باران باشد، حسب مورد شهرداری مسئول پرداخت خسارت می‌باشد و اگر خسارت ناشی از حوادث غیرمتعارف (قوه قاهره) مثل سیل و زلزله باشد حسب قواعد مسلم حقوقی مسئولیت ساقط است و در فرض سوال باید بررسی گردد که آیا سقوط درخت در اثر حوادث غیرمتعارف بوده است یا خیر، چرا که عوامل متعددی می‌تواند باعث سقوط درخت گردد.
نظر اقلیت
چه در اثر عوامل غیرمتعارف چه در اثر عوامل متعارف، شهرداری در صورتی که موجب تقصیر در نگهداری این درختان ننموده باشد مسئولیت ندارد و مسئولیت شهرداری ناشی از اهمال و کوتاهی در نگهداری این درختان داخل شهر می‌باشد.