صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/19
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
مجازات معاون در جرم سرقت حدی در مرتبه سوم و چهارم
پرسش
با توجه به بندهای الف و ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مجازات معاون جرم سرقت حدی مستوجب اعدام یا حبس ابد(بند پ و ت) ماده 278 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 چیست؟
نظر هیئت عالی
تفسیر قوانین ماهوی به نفع متهم مفروض به بقاء شک اقتضا می کند در خصوص معاون سرقت در سرقت حدی بند ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 را حاکم بدانیم.
نظر اکثریت
در فرض سوال مجازات معاون مطابق بند ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تعیین می‌شود چراکه اولاً عبارت سرقت حدی در بند مذکور به نحو مطلق آمده است و بزه مزبور مقید به مرتبه اول، دوم، سوم و چهارم نشده است و ثانیاً مقنن در مقام بیان سکوت کرده و سکوت مقنن ناظر به مرتبه سرقت حدی است و چون سکوت در مقام بیان حجت است. ثالثاً لزوم تفسیر مضیق حقوق ماهوی کیفری موید نتیجه فوق است. رابعاً لزوم تفسیر قوانین ماهوی به نفع متهم نیز موید نظر فوق است.
نظر ابرازی
در فرض سوال مطروحه مجازات معاون مطابق بند الف ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تعیین می‌شود چراکه اولاً مسلم است در فرض سوال مجازات مباشر سرقت حدی حسب مورد سلب حیات و یا حبس ابد است و درنتیجه مجازات معاون نیز براساس مجازات مباشر مطابق بند الف ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تعیین می‌شود و ثانیاً با نگاهی به ماده 127 مشخص می‌شود. در سراسر ماده مذکور مقنن برای تعیین مجازات معاون به مجازات مباشر توجه دارد نه عمل ارتکابی توسط وی و ثالثاً آوردن سرقت حدی در کنار جرم قطع عمدی عضو در بند ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی این امر را به ذهن متبادر می کند که می بایست بین افعال مجرمانه مذکور در بند ب تناسبی منطقی وجود داشته باشد و این تناسب به این معنی است که بزه موضوع این بند سرقت حدی مستلزم قطع عضو باشد لذا سرقت حدی مذکور در بند ب ناظر به سرقت حدی مستلزم قطع عضو می‌باشد.
با عنایت به این که نباید تعارضی بین بند های الف و ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی وجود داشته باشد آوردن سرقت حدی در کنار جرم قطع عمدی عضو در بند ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی این موضوع را به ذهن متبادر می کند که می بایست بین افعال مجرمانه مذکور در بند ب تناسبی منطقی وجود داشته باشد و این تناسب به این معنی است که بزه موضوع این بند سرقت حدی مستلزم قطع عضو باشد. لذا سرقت حدی مذکور در بند ب ناظر به سرقت حدی مستلزم قطع عضو است اما چون یکی از ارکان جرم معاون، وحدت قصد معاون با مباشر است. در صورتی که معاون جرم اگاه باشد که مباشر سرقت حدی برای بار سوم یا چهارم اقدام به ارتکاب بزه مذکور (سرقت حدی) خواهد کرد و با این اوصاف مجازات وی حسب مورد اعدام یاحبس ابد است و علی رغم این علم و اگاهی با مباشر سرقت حدی مرتبه سوم یا چهارم قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تعیین می‌شود. در غیر این صورت (در فرض عدم آگاهی معاون به این امر که مباشر برای مرتبه سوم یا چهارم است که مبادرت به سرقت حدی می‌نماید) مجازات وی مطابق بند ب ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تعیین می‌شود.