صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/04/31
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر کاشمر
موضوع
وقوع عقد بیع بصورت شفاهی بین طرفین و سپس تنظیم قرارداد کتبی توسط خریدار بدون حضور و اطلاع فروشنده و امضا از طرف وی آیا جعل تلقی می‌گردد
پرسش
چنانچه عقد بیع نسبت به یک دستگاه خودرو بین دو نفر به صورت شفاهی منعقد و قبض و اقباض نیز صورت گیرد ولی خریدار بعدا که جهت اثبات وقوع عقد مذکور نیاز به قرارداد کتبی دارد خود بدون اطلاع و حضور فروشنده قرارداد کتبی تنظیم و از طرف فروشنده نیز امضا نماید آیا نامبرده مرتکب جعل شده یا خیر؟
نظر هیئت عالی
با توجه به قید صریح قصد تقلب در آخر ماده 523 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) در صورتیکه ساختن سند (بیع نامه عادی) به قصد تقلب و وارد آمدن خسارت به دیگری نبوده و با واقعیت و حقیقت انطباق داشته باشد، موضوع بزه جرم منتفی است و عمل به احتیاط اقتضای پذیرش نظریه اکثریت قضات محترم را دارد.
نظر اکثریت
اکثریت همکاران عقیده دارند در جرم جعل وجود رکن ضرری لازم بوده و همچون سایر جرایم عنصر روانی جرم که همان سوء نیت مرتکب می‌باشد نیز ضروری است در حالیکه در موضوع سوال که فرد فقط جهت اثبات حقانیت خود مرتکب چنین عملی شده و عمل وی مطابق با واقعیت بوده لذا سوءنیت مفقود بوده. رکن ضرری نیز متصور نمی‌باشد لذا جرمی واقع نشده است.
نظر اقلیت
برخی همکاران نیز عقیده دارند که همین که فرد عمدا سند را تنظیم کرده که این سند وجود خارجی نداشته و بر خلاف واقعیت بوده سوءنیت وی محرز بوده و همین عمل وی موجب خدشه به اعتبار اسناد در اجتماع می‌گردد، رکن ضرری بوده لذا جرم محقق بوده و مرتکب بایستی جهت جلوگیری از ارتکاب چنین اعمالی در جامعه مجازات گردد.