صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/09/26
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر زرندیه
موضوع
امکان تعقیب مجدد متهم در جرایم تعزیری درجه هفت و هشت و منافی عفت
پرسش
چنانچه در رسیدگی مستقیم به جرایم موضوع مواد 306 و 307 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه به دلیل فقدان یا عدم کفایت ادله قرار منع تعقیب صادر نماید، آیا با کشف دلیل جدید امکان تعقیب مجدد متهم وجود دارد، در این صورت مرجع صالح برای تجویز تعقیب مجدد کدام است؟
نظر هیئت عالی
اولاً: به موارد مذکور در ماده 307 قانون آ.د.ک که فرض پرسش مطرح شده است از موارد رسیدگی مستقیم در دادگاه نیست. ثانیاً: در موارد مذکور در ماده 306 قانونی آ.د.ک که به لحاظ اتهامات مربوطه به جرایم منافی عفت پرونده‌ای مستقیماً در دادگاه کیفری (حسب مورد کیفری یک یا دو) مطرح می‌شود با لحاظ ماده 278 قانون آ.د.ک و رعایت قسمت اخیر ماده 341 این قانون در صورت کشف دلایل جدید، تعقیب متهم متعاقب ارجاع پرونده از سوی مقام ارجاع، در صورتی که قرار منع تعقیب در دادگاه کیفری دو قطعی شده باشد، راساً به وسیله دادگاه یاد شده و در صورتی که در دادگاه تجدیدنظر قطعی شده باشد با تجویز دادگاه تجدید نظر انجام می‌گیرد و در مواردی که دادگاه کیفری قرار منع تعقیب صادر کرده باشد، ایضاً دادگاه راساً مبادرت به انجام تعقیب مجدد می‌کند.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه دادگاه در جرایم تعزیری درجه 7 و 8 و همچنین در جرایم منافی عفت، راساً تحقیقات مقدماتی را انجام می‌دهد، باید تمام قواعد حاکم بر این مرحله را در خصوص رسیدگی دادگاه نیز لازم الاجرا بدانیم. همچنین انتهای ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری نیز بر این امر تاکید کرده لذا مقرره خاص ماده 278 قانون مذکور در خصوص تعقیب مجدد متهم، در مورد جرایم درجه 7 و 8 و منافیات عفت جریان دارد و بر همین اساس اگر قرار صادره در دادگاه تجدیدنظر تایید شده باشد، تعقیب مجدد منوط به تجویز دادگاه تجدیدنظر است. اما در این مورد با توجه به اینکه تعقیب این جرم از دامنه اختیارات دادستان خارج شده و قرار منع تعقیب نیز به موافقت او نرسیده، درخواست او ضرورت ندارد و دادگاه در صورت تشخیص جدید بودن دلیل، حسب مورد تعقیب را مجدداً آغاز یا تجویز آن را از دادگاه تجدیدنظر درخواست می‌کند. همچنین با توجه به اینکه قرار صادره از دادگاه به تأیید رییس حوزه قضایی نرسیده و با عنایت به اینکه رییس حوزه قضایی ریاست قضایی بر دادرسان دادگاه ندارد دخالت او در این موضوع ضرورت ندارد. ارجاع مجدد نیز لازم نیست و این ماده از استثنائات قانونی قاعده فراغ دادرس است.
نظر ابرازی
با توجه به شأن تحقیقی دادگاه در جرایم موضوع سوال و حکم انتهای ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری، تعقیب مجدد متهمان جرایم یاد شده در دادگاه نیز مجاز است لیکن با توجه به قاعده فراغ دادرس، امکان ورود مجدد پرونده به دستور دادرس رسیدگی کننده وجود ندارد و باید رییس حوزه قضایی از باب وظایف مدیریتی و نظارتی خود، پرونده را به شعبه دادگاه ارجاع دهد.