درخواست داوری نیاز به تقدیم دادخواست دارد یا خیر؟

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/09/16
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر شهرضا

موضوع

درخواست داوری نیاز به تقدیم دادخواست دارد یا خیر؟

پرسش

در مبحث داوری موضوع قانون آیین دادرسی مدنی (مواد 459 و 460) و ماده 8 قانون داوری تجاری بین المللی، تقاضای ارجاع به داوری بایستی به موجب دادخواست باشد یا خیر؟ در خصوص موضوع برای تصمیم گیری آیا تعیین وقت و ابلاغ به طرف ضرورت دارد؟

نظر هیئت عالی

دادگاه در مقام اجرای تبصره ذیل ماده 455 ق.آ.د.م و یا مواد 459 و 460 ق.آ.د.م رسیدگی ماهوی به دعوا و اختلاف انجام نمی‌دهد، چه طبق قرارداد طرفین و توافق به عمل آمده، رسیدگی ماهوی به اختلاف طرفین در صلاحیت داور قرار دارد و دادگاه بنابر درخواست به عمل آمده منحصراً از سوی طرفین یا از جانب مستنکف داور تعیین می‌کند و ماده 48 ق.آ.د.م نیز تصریح دارد که رسیدگی به دعوی مستلزم تقدیم دادخواست است نه در مورد تعیین داور، بنابراین در تعیین داور نیازی به تقدیم دادخواست موضوع ماده 48 ق.آ.د.م نمی‌باشد.

نظر اکثریت

در خصوص داوری دعاوی خصوصی داخلی با توجه به عمومات مقرّرات مربوط به داوری در قانون آئین دادرسی مدنی که به مواردی که تقدیم دادخواست لازم نیست صراحتاً اشاره نموده و با عنایت به مقرّرات داوری در قانون مذکور و تبصره ماده 491 این قانون، رسیدگی به دعوی منوط به تقدیم دادخواست می‌باشد و رسیدگی و تعیین وقت ضرورت دارد. اما در مورد دعاوی تجاری با وصف بین المللی با عنایت به مقرّرات مواد 4- 8- 11- 13و 33 قانون داوری تجاری بین المللی که در همه موارد برای موضوعات احاله به داوری، الزام به تعیین و معرفی داور، تصمیم مربوط به رد جرح داور یا ابطال رای داوری اشاره شده که امکان «درخواست» از دادگاه صالح برای اتخاذ تصمیم وجود دارد و مضافا اینکه در بند 1 ماده 36 قانون مزبور عنوان شده داوری اختلاف تجاری بین‌المللی موضوع این قانون از شمول قواعد داوری مندرج درقانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین و مقررات مستثنی‌ است.لذا تشریفات (از جمله تنظیم دادخواست) همانند سایر دعاوی لازم نبوده اما تعیین وقت و ابلاغ ضروری است.

نظر اقلیت

با توجه به ماهیت موضوع داوری و اینکه امری ترافعی به حساب نمی آید (جدای از منشا اختلاف) و در واقع طریق فصل خصومت بوده و نه محل اختلاف (از این حیث که سابقا توسط طرفین به عنوان یک شیوه مورد توافق واقع شده) و همچنین اصل عدم تسری تشریفات قانونی به مقررات داوری، در خصوص موضوع سوال طرح دادخواست ضرورت ندارد و به صرف درخواست کفایت می کند اما این درخواست باید در دو نسخه باشد و و تشکیل جلسه نیز بر مبنای اصل تناظر ضرورت دارد.