صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/02/05
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر مهر
موضوع
بررسی قابلیت مطالبه هزینه دادرسی در دعوی تمکین عام و خاص
پرسش
آیا مطالبه هزینه دادرسی در دعوی تمکین عام و خاص قابل مطالبه است؟
نظر هیات عالی
در هر دعوایی که به علت تقصیر خوانده مطرح شود و محکوم گردد و هزینه دادرسی آن مطالبه شده باشد؛ در این صورت خوانده ملزم به پرداخت هزینه دادرسی است و در فرض سوال نیز به علت تقصیر زوجه حکم تمکین صادر می‌شود؛ بنا به مراتب ملزم به پرداخت خسارات دادرسی می‌باشد.
نظر اکثریت
ماده 515 قانون آیین دادرسی مدنی که به طور عام است و در کلیه دعاوی، خواهان حق دارد هزینه دادرسی را مطالبه نماید، لذا در دعوای تمکین نیز برای خواهان چنین حقی متصور بوده و خوانده ملزم به پرداخت هزینه دادرسی است.
نظر اقلیت
با عنایت به ماده 5 قانون حمایت خانواده که از واژه هر یک از اصحاب دعوی استفاده شده است، لذا چنانچه برای دادگاه محرز گردد که خوانده تمکن مالی ندارد، باید وی را از پرداخت معاف یا در مرحله اجرای حکم موکول کند. از طرفی با توجه به ماده 1117 قانون مدنی که بیان می‌دارد شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مسائل خانوادگی باشد یا حیثیت وی یا زن باشد منع کند، لذا قانون مدنی فرضی را بیان می‌دارد که زوجه‌ای فاقد درآمد و مال باشد، از طرفی زوجه واجب‌النفقه شوهر محسوب می‌گردد؛ (ماده 1106 قانون مدنی) لذا در دعوی تمکین اگر زوجه ادعای عدم تمکن مالی نمود، با توجه به فرضی که در قانون مدنی مبنی بر فقدان اموال برای زوجه است و با توجه به اطلاق ماده 5 قانون حمایت از خانواده می‌توان زوجه را از پرداخت هزینه دادرسی معاف نمود.