صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1380/07/10
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر ممسنی
موضوع
تکلیف دادگاه در صورت عدم حضور کارشناس جهت اجرای قرار
پرسش
چنانچه قرار ارجاع امر به کارشناس صادر شده باشد و علی رغم ابلاغ وقت کارشناسی و تذکر تهیه وسیله نقلیه جهت ایاب و ذهاب کارشناس از محل اقامت تا محل اجرای قرار به متقاضی (خواهان)، خواهان و کارشناس در جلسه دادگاه حاضر نشده باشند تکلیف دادگاه چیست؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 10 قانون راجع به کارشناسان رسمی مصوب سال 1317 که طبق ماده 30 لایحه قانونی مربوط به استقلال کانون کارشناسان رسمی مصوب 1358/8/1 به اعتبار قانونی خود باقی است، کارشناس رسمی مکلف است در موقعی که مقام صلاحیت دار معین میکند در جلسه دادرسی یا محلی که مقرر شده حاضر شود، مگر اینکه عذر موجهی داشته باشد و در صورت امکان باید عذر خود را قبلاً به اطلاع دادگاه یا مقام صلاحیت دار برساند. موارد موجه بودن عذر نیز در همان قانون به نحو تمثیل ذکر شده است، عدم حضور کارشناس بدون عذر موجه، تخلف انتظامی محسوب است و دادگاه میتواند مراتب را به مرجع ذی صلاح، به منظور تعقیب انتظامی او اعلام و ضمن عزل کارشناس، کارشناس دیگری انتخاب کند. چنانچه کارشناس به منظور تکمیل تحقیقات یا اخذ توضیح دعوت شود و حضور نیابد، به دلالت ماده 263 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به دستور دادگاه جلب خواهد شد. در فرض مسأله، ماده 260 قانون مرقوم، مقرر میدارد: «پس از صدور قرار کارشناسی و انتخاب کارشناس و ایداع دستمزد، دادگاه به کارشناس اخطار میکند که ظرف مهلت تعیین شده در قرار کارشناسی، نظر خود را تقدیم نماید....»
با این وصف به نظر میرسد اجرای قرار کارشناسی ملازمه با تعیین جلسه ندارد، مگر اینکه کارشناس، از شناسایی محل و مراجعه به آن عاجز بوده و مراتب را به دادگاه اعلام دارد، دادگاه وقت مشخصی برای اجرای قرار، معین و به اصحاب دعوا و کارشناس ابلاغ میکند. چنانچه قرار کارشناسی بنا به تقاضای خواهان صادر شده باشد و مراتب فوق، تفصیلاً ابلاغ شود و نامبرده در موعد معین از حضور در دادگاه و تهیه وسیله اجرای قرار امتناع ورزد، با وحدت ملاک ماده 256 قانون مرقوم، کارشناسی از عداد دلایل وی خارج میشود و در صورتی که دلایل دیگری بر اثبات ادعا وجود داشته باشد، دادگاه با رسیدگی به آن دلایل، حکم قضیه را صادر خواهد کرد.
نظر اکثریت
با توجه به ماده 8 آیین نامه تعرفه دستمزد کارشناسان و وحدت ملاک ماده 256 قانون آیین دادرسی مدنی در این مورد کارشناسی از عداد دلایل خارج و چنانچه دلیل دیگری جهت اثبات ادعا وجود نداشته باشد قرار ابطال دادخواست صادر خواهد شد.
نظر اقلیت
با عنایت به این موضوع که وفق مقررات ماده 10 قانون راجع به کارشناسان رسمی، کارشناس در مواقع احضار توسط مقام صلاحیت دار، مکلف به حضور است و عذر موجه برای عدم حضور نیز در ماده تصریح شده که عدم تهیه وسیله ایاب و ذهاب، جزو موارد نیست، به نظر میرسد کارشناس مکلف به حضور است و تنها در صورت عدم تهیه وسیله ایاب ذهاب میتواند مخارج را وفق ماده 8 آیین نامه تعرفه دستمزد کارشناسان مطالبه کند و در صورت عدم حضور، مراتب تخلف باید گزارش و کارشناس عزل و کارشناس جدید انتخاب شود.