تاریخ نظریه: 1396/09/08
شماره نظریه: 7/96/2005
شماره پرونده: 1474-11-96
استعلام:
در صورت طرح دعوا به طرفیت ورثه بدهکار در اجرای مواد 248 و250 قانون امور حسبی حسب مورد به منظور صدور حکم به محکومیت ورثه از محل ماترک و یا محکومیت خود آنها به پرداخت دیون مورث آیا این وظیفه دادگاه است که بررسی نماید ورثه ترکه را قبول یا رد کرده و اجرای حکم صرفاً در چارچوب اجرائیه اقدام می‌کند و یا اینکه دادگاه بدون ورود به این مساله صرفاً پس از احراز دین مورث حکم بر محکومیت ورثه صرفاً از محل ماترک متوفی صادر می‌کند و این اجرای احکام است که موظف است پس از بررسی چنانچه ورثه ترک را قبول یا در مهلت رد نکرده باشند اموال خود ورثه را توقیف و یا عنداللزوم نسبت به جلب محکومٌ‌علیه اقدام کند.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به ماده 250 قانون امور حسبی، رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وراث به فوت مورث به عمل آید. اگر در مدت مذکور، رد ترکه به عمل نیاید، در حکم قبول و مشمول ماده 248 قانون یاد شده خواهد بود و برابر ماده اخیرالذکر، در صورتی که ورثه ترکه را قبول نمایند، هر یک مسئول اداء تمام دیون به نسبت سهم خود خواهند بود؛ مگر این که ثابت کنند دیون، زائد بر ترکه بوده یا ثابت کنند که پس از فوت متوفی ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده و باقی‌مانده ترکه برای پرداخت دیون کافی نیست که در این صورت نسبت به زائد از ترکه، مسئول نخواهند بود و در صورتیکه طرفین دعوا در قبول یا رد ترکه اختلاف داشته باشند، باید هرکدام ادعای خود رادر دادگاه ثابت نمایند و دادگاه پس از رسیدگی به موضوع مبادرت به صدور رأی می‌نماید. بدیهی است پس از قطعیت رأی، اجرائیه بر اساس رأی دادگاه صادر و اجرا می‌شود و اجرای احکام نمی‌تواند در مفاد آن تغییر دهد.