اثر قتل غیر عمد بر توارث

تاریخ دادنامه قطعی: 1392/03/28
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: فقط قتل عمد مانع ارث بردن قاتل از مقتول می‌شود و قتل غیرعمد مانع از توارث نیست.

در مورد دادخواست آقای ر.ع. به طرفیت ش. به خواسته الزام خوانده به پرداخت سهم الارث وی از دیه همسر متوفیه خود در حادثه تصادف به نام خانم ف.الف. مطابق قرارداد بیمه ای به شماره 2279/16/600/87 به شرح دادخواست با ملاحظه لایحه دفاعیه خوانده مضبوط به شماره 60600496 - 3/3/91 و صرف نظر از اینکه دفاع مذکور با تعلیل این که خواهان به عنوان مسبب حادثه جزو شخص ثالث نیست تا تحت شمول دیه ثالث باشد از مقبولیت برخوردار نیست چه اینکه خواهان به عنوان راننده مقصر دیه خود را طلب نمی کند بلکه دیه همسرش را که سرنشین بوده و تحت شمول شخص ثالث است طلب می‌نماید، مع ذالک با توجه به این که خواهان حسب مقررات و دادنامه کیفری مقصر حادثه رانندگی منتهی به قتل همسر خود شده و مطابق فتاوی و عموم و یا اطلاق قانون مدنی که قاتل را در خصوص دیه مقتول منع می‌نماید و همان گونه که امام قدس سره در موانع ارث در تحریرالوسیله و دیگر فقها فرموده اند قاتل محجوب از دیه مقتول است و به عبارت دیگر قتل، حاجب و مانع از استحقاق سهم الارثی قاتل از دیه مقتول می‌گردد و همان گونه که از مفاد و موارد حجب معلوم است این امر نافی ایفای تمامیت دیه مقتول به وارث وی با استثنای قاتل نمی‌باشد، بر این اساس خواسته خواهان از این جهت که سببیت قتل را ولو به صورت شبه العمد داشته و محجوب از ارث در این خصوص می‌باشد فاقد توجه بوده حکم به رد خواسته صادر و اعلام می‌دارد به این نکته تاکید می‌گردد که تمام دیه متوفیه ف.الف. بدون کسر و انکسار سهم الارث فرضی زوج پرداخت می‌گردد، النهایه سهم زوج به لحاظ حجب و منع به نسبت سهم الارث بین دیگر ورثه مطابق مقررات ارث تقسیم می‌گردد و بیمه گر حق کاهش در پرداخت ندارد. رای صادره پس از ابلاغ تا بیست روز قابل اعتراض است.

رئیس شعبه --- دادگاه عمومی حقوقی تهران - سید موسوی

تجدیدنظرخواهی آقای ر.ع. با وکالت آقای م.ع. به طرفیت ش. نسبت به دادنامه شماره --- مورخه 7/3/91 شعبه --- دادگاه عمومی تهران که به موجب آن دعوی تجدیدنظرخواه به خواسته مطالبه دیه فوت همسر نامبرده به میزان سهم الارث وی حکم بر رد دعوی صادر گردیده، وارد است و دادنامه تجدیدنظرخواسته به جهت مغایرت با مقررات قانونی مخدوش است زیرا؛ اولا- به موجب ماده 880 قانون مدنی صرفا قتل عمد مورث توسط وارث از موانع ارث دانسته شده و نمی توان دامنه استثناء یاد شده را به قتل غیرعمد و غیره تسری داد و (با) فرض وجود صراحت قانونی به موجب ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی موجبی برای مراجعه به فتاوی و اقوال فقهای عظام وجود ندارد، فلذا ارتکاب قتل غیرعمدی همسر تجدیدنظرخواه به جهت بی احتیاطی در امر رانندگی از جانب ایشان مانع استیفای حقوقی که به موجب قرارداد بیمه مصون از تعرض باقیمانده برای نامبرده متصور است نمی‌باشد. ثانیا- همان گونه که شرکت بیمه خوانده دعوی در لایحه تقدیمی خود به شماره 496 مورخه 3/3/91 وارده به دفتر دادگاه محترم بدوی اذعان داشته بر اساس تبصره 6 ماده 1 قانون اصلاح قانون بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل اشخاص ثالث مصوب سال 1387 منظور از شخص ثالث هر شخصی است که به سبب حوادث وسیله نقلیه موضوع این قانون دچار زیان های بدنی و یا مالی شود به استثنای راننده مسبب حادثه، فلذا دفاع خوانده دعوی به اینکه راننده مسئول حادثه استحقاق دریافت خسارت وارده به همسر ایشان را ندارد بر خلاف تبصره یاد شده می‌باشد و رافع مسئولیت بیمه گر به جبران خسارت مذکور نیست زیرا منظور از تبصره یاد شده این است که راننده مقصر حادثه نمی تواند به استناد قرارداد بیمه خسارات وارده ناشی ار صدمات به خود را مطالبه نماید و در مانحن فیه دلیلی که حکایت از پرداخت سهم الارث تجدیدنظرخواه داشته باشد ارائه نشده و بر فرض پرداخت آن به دیگران موجب برائت ذمه بیمه گر در مقابل تجدیدنظرخواه نمی‌باشد، بر همین اساس به نظر این دادگاه تجدیدنظرخواهی به عمل آمده موجه تشخیص مستندا به بند ماده 348 و ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته مستندا به ماده 5 قانون اصلاح قانون بیمه اجباری فوق الاشاره تجدیدنظرخوانده را به پرداخت سهم الارث تجدیدنظرخواه از دیه مقدر مربوط به همسر متوفیه ایشان و پرداخت خسارت دادرسی مربوط محکوم نموده اعلام می دارد. رای صادره قطعی است.

مستشاران شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان تهران

خشنودی - صلاتی