صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/04/19
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر رامیان
موضوع
فقدان سابقه محکومیت کیفری موثر متهم در ارتکاب بزه سرقت
پرسش
در صورتی که شخصی دارای سابقه محکومیت موثر کیفری و پس از اجرای حکم، در حال گذراندن مدت‌های موضوع ماده 25 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 باشد و در مدت مزبور، مرتکب بزه سرقت موضوع یکی از مواد 656 یا 657 یا 661 یا 665 شود. لیکن در زمان صدور رای در دادگاه، مدت مزبور منقضی شده باشد و شاکی نیز رضایت خویش را اعلام کرده باشد، وظیفه دادگاه چیست؟
نظر هیئت عالی
شرط نداشتن سابقه موثرکیفری برای قابل گذشت بودن بزه‌های موضوع ماده 104 قانون مجازات اسلامی سال 99 مربوط به زمان وقوع جرم است.
نظر اکثریت
با عنایت به اینکه قانون کاهش مجازات حبس تعزیری در ماده 11، مجازات حبس برخی جرائم را با وجود بعضی شرایط کاهش داده است، در واقع می‌بایست به صورت جدیدی با مسئله برخورد کرد گویا قانونگذار با اقدام خود جرم جدیدی تاسیس کرد که اگر چه ارکان بزه سابق را نیازمند است لیکن با وجود شرایطی مجازات کمتری را در بردارد. از جمله این جرائم سرقت‌های مذکور در صورت سوال است که می‌بایست یک بزه سرقت در فرض بیشتر نبودن ارزش مال مسروقه از دویست میلیون ریال و عدم سابقه موثر کیفری متهم را در نظر داشت و یک بزه سرقت بدون دو شرط مذکور: بزه قابل گذشت تلقی و نصف مجازات حبس بزه دوم را در بردارد و در حالی که بزه دوم غیر قابل گذشت تلقی می‌شود. بر این اساس بزه سرقتی که منطبق بر مواد قانونی موضوع صورت سوال هستند یکی از دو قسم سرقت‌های فوق الذکر به شمار می‌روند، یا شرایط موصوف را دارند و قابل گذشت تلقی می‌شود و یا اینکه فاقد شرایط مذکور و یا یکی از آنها هستند و غیر قابل گذشت خواهند بود. علی هذا با توجه به اینکه در سرقت موضوع صورت سوال متهم دارای سابقه محکومیت موثر کیفری بوده بزه غیر قابل گذشت تلقی و رضایت شاکی نیز موجب توقیف تعقیب نمی‌شود هر چند ممکن است در ارفاقات قانونی دادگاه به هنگام صدور رای موثر باشد.
نظر ابرازی
با عنایت به اینکه دادگاه در زمان صدور رای مکلف به بررسی ارکان و شرایط بزه است، با توجه به اینکه در زمان صدور رای، متهم فاقد سابقه محکومیت کیفری موثر است فلذا در فرض که بیشتر از دویست میلیون ریال نبودن ارزش مال مسروقه، بزه سرقت قابل گذشت تلقی و در صورت رضایت شاکی تعقیب متهم موقوف می‌شود. جهت توضیح بیشتر ذکر این نکته ضروری است که مقنن فقدان سابقه کیفری موثر و بیشتر از دویست میلیون ریال نبودن ارزش مال مسروقه را شروط قابل گذشت تلقی شدن بزه دانسته و زمان بررسی اینکه سابقه کیفری موثر متهم را ذکر نکرده است بنابراین بررسی آن در دادگاه به هنگام صدور رای نیز بلا مانع است و همچنین تغییر مذکور به نفع متهم نیز تلقی می‌شود و از این لحاظ نیز ارجحیت دارد.