صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/19
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر دامغان
موضوع
ممنوعیت تسلیم دیه به مقام معظم رهبری با توجه به وجود طبقات ارث
پرسش
در حادثه تصادف تنها فرزند آقای الف فوت نموده است و مقصر حادثه آقای الف می‌باشد. مطابق گواهی انحصار وراثت ارائه شده ورثه کودک مذکور صرفاً پدرش (آقای الف) است با توجه به اینکه پدر آقای الف (جد پدری) در قید حیات می‌باشد، اعلام بفرمایید دیه متعلق به کودک مذکور به چه کسی ارث می‌رسد؟ (مقام معظم رهبری و یا طبقه دوم وارثین اگر طبقه‌ی دوم وارث است، نحوه ی تقسیم دیه بدون گواهی حصر وراثت چگونه است؟)
نظر هیئت عالی
آنچه که در ماده 451 قانون مجازات اسلامی به عنوان فقدان وارث دیگر آمده مربوط به همه طبقات می‌باشد. لهذا در موضوع سوال، پرداخت دیه به جد پدری موجه و قانونی است.
نظر اتفاقی
ماده 451 قانون مجازات اسلامی اطلاق دارد یعنی منظور قانونگذار از عبارت «فقدان وارث دیگر» فقدان مجموع وراث اعم از وراث طبقه نخست یا وراث در سایر طبقات می‌باشد و در مانحن فیه که به غیر از طبقه اول، متوفی دارای وراثی در طبقه دوم (جد پدری) می‌باشد قاعدتًا دیه متعلق به طبقه دوم است و اما شبهه ایجاد شده در جواب مذکور این است که طبقه اول حاجب از طبقه دوم می‌باشد و با وجود طبقه اول طبقه دوم ارث نمی‌برد ولیکن این شبهه مردود است زیرا مقوله حجب صرفاً مربوط به تقسیم ماترک بین وراث می‌باشد و در مانحن فیه دیه، جزء ماترک نبوده و مشمول قواعد حجب نمی‌باشد بلکه در رابطه با تقسیم دیه فی مابین اولیاء دم می‌بایست از قواعد ارث استفاده نمود. بناء علی هذا در فرض مسئله دیه‌ی طفل اقای الف به جد پدری وی تسلیم می‌گردد و مطابق گواهی حصر وراثت و یا استعلام از ثبت احوال اقدام می‌گردد.