صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1391/09/10
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بابل
موضوع
مرجع صالح رسیدگی به خواسته الزام به فروش آپارتمان ملک رهنی به طرفیت مرتهن (بانک) مقوم به پنج میلیون تومان
پرسش
شخصی (راهن) دادخواستی به خواسته الزام به فروش یک دستگاه آپارتمان ملک رهنی به طرفیت مرتهن (بانک) مقوم به پنج میلیون تومان در شورای حل اختلاف مطرح می‌کند. آیا 1- موضوع در صلاحیت شورای حل اختلاف است؟
2- آیا خواسته خواهان قابلیت استماع را دارد؟
نظر هیئت عالی
چون صلاحیت شورای حل اختلاف امری استثنایی و برخلاف اصل است لذا در موارد تردید، پس از بررسی و ملاحظه اسناد و مدارک باید نسبت به صلاحیت اظهارنظر شود و چون به موجب سند رسمی عقد رهنی نسبت به ملک غیرمنقول تنظیم و منعقد گردیده مفاد سند از حیث احراز صلاحیت می‌تواند مورد لحاظ قرار گیرد. در سوال دوم نظر اکثریت صائب است زیرا مرتهن به موجب سند رهنی دارای حقوق و راهن نیز ملزم به تکالیفی است که با توجه به مواد 34 و 34 مکرر قانون ثبت، قابل اعمال است. لذا الزام به فروش در فرض سوال قابل استماع به نظر نمی‌رسد.
نظر اکثریت
در خصوص سوال اول با توجه به این‌که بانک پارسیان بانک خصوصی است و به استناد ماده 10 قانون شورای حل اختلاف، به‌لحاظ این‌که خواسته کمتر از پنجاه میلیون ریال است شورا صالح می‌باشد. در خصوص سوال دوم: بر اساس ماده 784 قانون مدنی، برای الزام و تکلیف کسی دو حالت وجود دارد: 1- قانون و 2- قرارداد. فلسفه حفظ حقوق مرتهن است. عقد رهن عینی نفعی می‌باشد پس نمی‌توان با هیچ‌گونه الزام، اعم از قانونی یا قراردادی مرتهن راملزم کرد.
نظر اقلیت
در خصوص سوال اول باید بین خواسته و ارزش خواسته تفاوت قائل شد به لحاظ این‌که در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی آنچه را قابل تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی می‌داند بر اساس ارزش خواسته است نه خود خواسته در حالی‌که به استناد مواد 10 و 11 قانون شورای حل اختلاف خواسته را ملاک دانسته و در موضوع مورد بحث کلیه دعاوی غیرمالی و مالی غیرپولی در صلاحیت شورا نمی‌باشد.