صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/05/04
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
سلب حق حضانت در صورت ازدواج زن
پرسش
چنان‌چه هنگام طلاق حضانت فرزند مشترک با توافق زوجین به زن سپرده شود و زن پس از طلاق ازدواج کند آیا حضانت فرزند از او سلب می‌شود؟
نظر هیئت عالی
در خصوص حضانت طفل پس از جدایی زن و شوهر ماده 1169 قانون مدنی تعیین تکلیف کرده است. با این توضیح که حضانت پسر تا دو سال و دختر تا هفت سال به عهده مادر است و قانونگذار مادر را در نگهداری اولی دانسته است. لیکن بلافاصله در ماده 1170 مقرر داشته در صورتی‌که مادر مبتلا به جنون شود و یا با دیگری ازدواج کند حضانت با پدر خواهد بود.
گاهی حضانت به حکم قانون نیست مثلاً زن و مردی از یکدیگر جدا می‌شوند و به موجب قرارداد جداگانه حضانت طفل بدون توجه به این‌که پسر یا دختر است به مادر واگذار می‌شود چون این امر برحسب مقررات ماده 10 قانون مدنی و این‌که حضانت قابلیت اسقاط دارد مفاد قرارداد فی‌مابین لازم‌الرعایه است.
در صورتی‌که زن ازدواج کند حضانت از وی زایل نمیشود و کماکان با او خواهد بود مگر این‌که حضانت مادر به مصلحت طفل نباشد که در این‌صورت به حکم حاکم حضانت از مادر سلب خواهد شد
نظر اتفاقی
نظر اول: با توجه به اطلاق ماده 1170 قانون مدنی به این شرح: «اگر مادر در مدتی که حضانت طفل با اوست.... به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.» حضانت از مادر سلب و به پدر واگذار می‌شود. عبارت «اگر مادر مدتی که حضانت طفل با اوست» مقید به این نشده که حضانت بدون توافق زوجین به مادر واگذار شده باشد و از این جهت اطلاق دارد یعنی در مدتی که حضانت طفل با مادر است اعم از این‌که مطابق ماده 1169 قانون مدنی حضانت به او واگذار شده باشد یا با جلب رضایت زوج سرپرستی طفل را به عهده گرفته باشد. البته اگر در توافق زوجین هنگام طلاق مقرر شده باشد که حتی اگر زوجه پس از طلاق با دیگری ازدواج کند حضانت طفل همچنان با اوست، نمی‌‌‌توان از زن سلب حضانت نمود.
نظر دوم: ماده 1170 قانون مدنی مربوط به موردی است که حضانت طفل مطابق ماده 1169 قانون مدنی به زن واگذار شده باشد یعنی پسر تا دو سالگی و دختر تا هفت سالگی در این مورد اگر پس از طلاق زن به دیگری شوهر کند حضانت از او سلب و به پدر واگذار می‌شود ولی اگر زوجین هنگام طلاق با توافق خود حضانت طفل را به زن واگذار کنند، این ماده شامل مورد اخیر نمیشود چون توافق مذکور طبق ماده 10 قانون مدنی لازم‌الاجرا بوده و حق حضانت از جمله حقوقی است که قابل اسقاط است و چون زوج با توافق و رضایت خود این حق را از خود سلب کرده است، نمی‌‌‌تواند بعداً برخلاف توافق خود عمل کند و حق حضانت از زن سلب نمیشود.
نظر سوم: حضانت طفل دائر بر مصلحت اوست. بنابراین، اگر مصلحت طفل اقتضا دارد که از مادر سلب حضانت شده و به پدر واگذار شود باید اقدام شود والا از مادر سلب حضانت نخواهد شد. ماده 12 قانون حمایت خانواده موید این نظر است