تاریخ نظریه: 1398/02/31
شماره نظریه: 7/98/196
شماره پرونده: 98-168-196 ک
استعلام:
در پرونده تیراندازی مامور انتظامی منجر به قتل اولیای دم ادعای قتل عمد را داشته لکن بازپرس با بررسی تمام جوانب نظر به قتل شبه عمد دارد با توجه به سکوت مقنن و اینکه ارتکاب قتل رفتار مجرمانه واحد تلقی می‌گردد که مستلزم اظهارنظر واحد می‌باشد آیا بازپرس مکلف است در راستای ادعای اولیای دم اظهارنظر و قرار منع تعقیب جداگانه بابت قتل عمد صادر نماید یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مستفاد از مواد 64، 98، 262، 264، 272، 280 و 457 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، این است که شاکی تحت هر عنوانی شکایت کند، مرجع قضایی رسیدگی کننده، مکلف و مقید به قبولی نوع جرم مطرح شده از سوی وی نیست. بلکه تشخیص و تطبیق رفتار مجرمانه مورد شکایت با مواد قانون، با توجه به محتویات پرونده با قاضی رسیدگی کننده خواهد بود. یعنی در هرصورت، تفهیم اتهام به تشخیص مقام قضایی رسیدگی کننده می‌باشد و نه عنوانی که شاکی در شکایت خود اعلام داشته است.
با این وصف صدور دوقرار مختلف در مورد یک واقعه مجرمانه لازم نبوده و دادسرا نباید در مورد موضوعی که به آن اعتقاد ندارد قرار دیگری صادر نماید.
بدیهی است که وفق ماده 280 قانون صدر الذکر، عنوان اتهامی که در کیفرخواست ذکر می‌شود، مانع از تعیین عنوان صحیح قانونی توسط دادگاه نیست. بنابراین، چنانچه دادگاه کیفری دو پس از انجام رسیدگی، معتقد به ارتکاب بزه قتل عمدی توسط متهم باشد و یا اتهامی را که متوجه متهم است، قتل عمدی تشخیص دهد، در این صورت باید قرار عدم صلاحیت به اعتبار شایستگی رسیدگی در دادگاه کیفری یک صادر نماید.