صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/07/11
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر اراک
موضوع
دریافت خدمات با وجود علم به عدم ملائت در پرداخت بهای آن
پرسش
شخصی با علم به اینکه هزینه پرداخت کرایه خودروی مسافری مدل بالا را ندارد، برای مسافرت از شهری به شهر دیگر، سوار خودروی مذکور شده و در پایان سفر اظهار می‌کند که کرایه‌ای برای پرداخت ندارد. آیا فعل مشمول عنوان مجرمانه هست؟ در صورت جرم بودن شامل چه عنوانی می‌شود؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات مذکور در ماده 2 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 رفتار شخص مذکور در فرض پرسش (عدم پرداخت کرایه خودروی استیجاری) جرم محسوب نمی‌شود. ضمنا موضوع مطروحه از مصادیق بزه کلاشی مذکور در ماده 712 قانون تعزیرات مصوب 1375 نیز نمی‌باشد زیرا در فرض پرسش «پیشه قرار دادن» یا «وسیله امرار معاش» فاقد موضوعیت است، مضافا بر اینکه دریافت خدمت با تحصیل مال دو امر متفاوت است.
نظر اکثریت
اگر شرایط ماده 712 تعزیرات محقق باشد کلاشی خواهد بود و در صورت عدم تحقق شرایط ماده 712موضوع کیفری نبوده و صرفاً جنبه حقوقی دارد.
استدلال:
کلاشی است چون برخی از مواردی مثل فرض پرسش مال نیست بلکه خدمت است. لذا تحصیل مال از طریق نامشروع و کلاهبرداری صادق نیست.
ارائه خدمت اگر چه مالیت دارد ولی مال نیست و این دو متفاوت هستند.
ارائه خدمت مال نیست و به همین خاطر در کلاهبرداری رایانه‌ای علاوه بر مال، خدمت هم اضافه شده است. لذا در فرض پرسش تحصیل مال از طریق نامشروع نخواهد بود.
در کلاشی اخذ مال آگاهانه و با اطلاع بزه دیده می‌باشد بخلاف تحصیل مال از طریق نامشروع که ممکن است ناآگاهانه و بدون اطلاع بزه‌دیده باشد.
نظر اقلیت
اگر شرایط ماده 712 تعزیرات محقق نباشد موضوع باز هم کیفری و تحصیل مال از طریق نامشروع محسوب خواهد شد.
استدلال:
ارائه خدمت هم مالیت دارد و لذا تحصیل مال از طریق نامشروع هم می‌تواند محسوب شود.
اینکه اگر کلاشی نباشد مجازات شدیدتر داشته باشد و مشمول تحصیل مال از طریق نامشروع شود اشکالی ندارد چون این دو قانون از هم مجزا هستند و موجب تعارض یا نقص و حکمت قانون گذار نخواهد بود.
نظر ابرازی
موضوع کاملا حقوقی است و به هیچ وجه جنبه کیفری ندارد.
استدلال:
چون سوء نیتی نداشته است.
چون کیس سوال مشمول عنوان فقهی ابن سبیل در راه مانده می‌شود و وصف کیفری ندارد.