صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/03/20
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر بیجار
موضوع
اختلاف در صلاحیت دادسرای محل دستگیری متهم با دادسرای محل وقوع جرم
پرسش
دو نفر به اتهام مشارکت در سرقت در شهرستان بیجار دستگیر و پرونده در دادسرا رسیدگی و منتهی به صدور کیفرخواست می‌گردد و در دادگاه کیفری 2 در حال رسیدگی است. پرونده دیگری از متهمان دایر بر مشارکت در سرقت «با فرض یکسان بودن مجازاتها» با صدور قرار عدم صلاحیت از دادسرای کرمانشاه به دادسرای بیجار واصل و دادستان آن را به شعبه بازپرسی ارجاع می‌نماید و بازپرس با این استدلال که با توجه به اینکه در زمان ارجاع پرونده به شعبه پرونده مفتوحی در دادسرا علیه متهمان نبوده است و محل وقوع جرم، شهرستان کرمانشاه بوده لذا موجبی جهت رسیدگی توامان وجود ندارد؛ اختلاف صلاحیت نموده و با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را جهت حل اختلاف به دیوانعالی کشور می‌فرستد؛ حال با این وصف آیا تصمیم قضایی توسط بازپرس صحیح و منطبق با موازین قانونی است؟ پاسخ مستدل، تحلیلی و با ذکر مواد و مستندات قانونی باشد.
نظر هیات عالی
ملاک رسیدگی توامان با فرض دارا بودن صلاحیت ذاتی دادگاه محل وقوع جرم یا محل دستگیری حسب مورد می‌باشد لذا در مانحن فیه با توجه به اینکه دادگاه هنوز رای صادر نکرده ارسال پرونده با کیفرخواست از سوی دادسرا نافی رسیدگی توام در فرض سوال نیست.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه اصل بر صلاحیت دادگاه محل وقوع جرم است و رسیدگی توسط سایر حوزه‌های قضایی استثنایی بر این اصل هستند و در استثنا نیز باید به قدر متیقن اکتفاء نمود و توجهاً به اینکه در فرض سوال در زمان ارجاع پرونده به شعبه بازپرسی در شهرستان بیجار پرونده مفتوحی در دادسرا شهرستان بیجار علیه متهمان نبوده است و فقط یک فقره پرونده متهمان به اتهام مشارکت در سرقت در دادگاه کیفری 2 شهرستان بیجار در حال رسیدگی بوده است و در مرحله تحقیقات مقدماتی اتهامی علیه متهمان مطرح و در حال رسیدگی نبوده است تا به اتهامات متعدد متهمان یکجا رسیدگی نمود لذا موجبی جهت اجراء و اعمال ماده 310 و 313 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 وجود ندارد و تصمیم بازپرس دایر بر صدور قرار عدم صلاحیت به دادسرای کرمانشاه و اختلاف با آن صحیح می‌باشد.
نظر اقلیت
به نظر میرسد با توجه به اینکه به موجب قانون باید به اتهامات متهم واحد با رعایت صلاحیت ذاتی یکجا و توامان رسیدگی نمود و چنانچه جرایم ارتکابی توسط متهمان به موجب قانون دارای مجازات یکسانی باشد و متهم دستگیر شده باشد «در فرض سوال» دادگاه صالح دادگاه محل دستگیری است نه محل وقوع جرم. لذا به تمام اتهام‌های متهمان باید یکجا و در حوزه قضایی بیجار یعنی دادسرا و دادگاه بیجار رسیدگی شود، هرچند ممکن است متهمان در دادسرای بیجار پرونده مفتوحی نداشته باشند چون ملاک صلاحیت برای رسیدگی مفتوح بودن پرونده نیست بلکه ملاک، محل دستگیری بوده و در قانون هم به این نکته که حتماً پرونده مفتوحی علیه متهمان دستگیر شده در حوزه قضایی محل دستگیری وجود داشته باشد اشاره‌ای نشده است. از طرفی پرونده در دادگاه کیفری 2 حوزه قضایی بیجار در حال رسیدگی بوده و مفتوح تلقی و اینکه دادسرا در معیت دادگاه بوده در فرض سوال موجبی برای اختلاف در صلاحیت وجود ندارد و دادسرای بیجار باید به تمام اتهام‌های متهمان رسیدگی نماید مگر اینکه بعد از صدور حکم بدوی و قطعی متهمان مرتکب جرم جدیدی در کرمانشاه یا حوزه‌های قضایی دیگر شوند که آن حوزه‌ها صالح به رسیدگی هستند نه محل دستگیری قبلی متهمان هر چند در حال تحمل مجازات حبس در حوزه قضایی بیجار باشند و یا سایر مجازاتها برای آنها اجرا شده باشد یا در حال اجرا باشد. رسیدگی یکجا منوط به این است که جرایم متعدد قبل از محاکمه متهم واقع شده باشند.