تاریخ نظریه: 1399/12/11
شماره نظریه: 7/99/1939
شماره پرونده: 99-168-1939 ک
استعلام:
با عنایت به ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری چنانچه دادستان از حکم صادره درخواست تجدیدنظر نکرده باشد و محکوم‌علیه نیز حق تجدیدنظر خود را اسقاط یا مسترد نماید و تقاضای تخفیف مجازات نماید دادگاه اقدام به تخفیف مجازات می‌نماید و حکم صادره نیز قطعی می‌باشد که با عنایت به عدم ذکر شاکی در ماده مذکور اعتراض از سوی شاکی مانع تخفیف مجازات نمی‌باشد. چنانچه در مهلت مقرر دادستان اعلام نماید به دادنامه اعتراض ندارد و یا در مهلت مقرر درخواست تجدیدنظر ننماید و محکوم‌علیه اقدام به اسقاط حق تجدیدنظر نماید لیکن شاکی اقدام به تجدیدنظرخواهی نماید از طرفی طبق ماده مذکور دادگاه باید اقدام به تخفیف مجازات نماید و از طرف دیگر دادگاه تجدیدنظر نیز باید به اعتراض شاکی رسیدگی و اقدام به صدور حکم نماید در این صورت کدام یک از دادنامه‌های صادره دادنامه قطعی می‌باشد و قابلیت اجرا دارد؟ به عنوان مثال در مواردی ممکن است شاکی به قلت مجازات اعتراض نماید که طبق ماده 458 ق.آ.د.ک دادگاه تجدیدنظر باید اقدام به تشدید مجازات نماید لیکن از طرفی مجازات مندرج در دادنامه بدوی نیز با لحاظ اعمال ماده 442 قانون مذکور قطعی گردیده است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
فرض ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 با توجه به فلسفه وجودی آن که کاهش یک مرحله از دادرسی و تسریع در رسیدگی و قطعیت آرا می‌باشد، ناظر بر مواردی است که پرونده امر با وجود قابلیت تجدیدنظرخواهی محکومٌ‌علیه، به لحاظ عدم تجدیدنظرخواهی از سوی دادستان و شاکی خصوصی یا استرداد درخواست تجدیدنظر از سوی نامبردگان، قابلیت طرح در مرجع تجدیدنظر را نداشته باشد. بنابراین، درفرض سوال که شاکی خصوصی از حکم صادره محکومیت، تجدیدنظرخواهی نموده است، مورد مطروحه از مصادیق ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 خارج بوده و دادگاه تجدیدنظر، مطابق مقررات رسیدگی و رأی لازم را صادر خواهد نمود. بدیهی است که دادگاه تجدیدنظر مطابق ماده 459 قانون فوق‌الذکر، در صورت استحقاق محکومٌ‌علیه، در مجازات وی تخفیف خواهد داد.