تاریخ نظریه: 1396/11/02
شماره نظریه: 7/96/2629
شماره پرونده: 632-1/681-69
استعلام:
1- چنانچه متهم به قتل عمدی در دادسرا یا در دادگاه فوت نماید یا فرار نماید و دسترسی به او ممکن نباشد و اولیاءدم تقاضا دیه نمایند با توجه به ماده 435 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 تحقیق در خصوص شناسایی اموال مرتکب و یا تحقیق در خصوص شناسایی عاقله بر عهده دادسرا است یا دادگاه؟
آیا با فوت متهم به قتل عمدی دادگاه می‌تواند با یک دستور کلی دادسرا نسبت به شناسایی اموال متهم و در صورت نداشتن اموال نسبت به شناسایی عاقله اقدام و سپس پرونده را به دادگاه ارسال نماید پرونده را به دادسرا ارسال نماید.
2- با توجه به ماده یاد شده مسئول شناسایی عاقله مقام قضایی اعم از دادسرا و دادگاه است یا اولیاءدم.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و 2- به موجب ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری، به منظور کشف جرم، تعقیب متهم، انجام تحقیقات و... در حوزه قضایی هر شهرستان و در معیت دادگاه‌های آن حوزه، دادسرای عمومی و انقلاب... تشکیل می‌شود و برابر بند الف ماده 389 همان قانون، دادگاه می‌تواند پرونده را جهت برطرف ساختن نقایص به دادسرا ارجاع دهد. بنابراین در فرض سوال، هرچند در نهایت دادگاه رسیدگی‌کننده باید امور راجع به عاقله جانی یا اموال وی را احراز نماید، اما با توجه به قواعد کلی و وظایف ذاتی دادسرا، ارجاع امور مذکور به دادسرا که انجام آن از طرف دادگاه موضوعیت ندارد، منافاتی با قانون ندارد و دادسرا در حدود اختیارات قانونی، مکلف به انجام آن است.