صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/27
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر نوشهر
موضوع
ملاک محاسبه تأخیر در پرداخت محکوم به در اعسار
پرسش
اگر کسی محکوم به پرداخت دیه شود و اعسار صادر شود. تعدادی از اقساط را بدهد.سپس تا سالها نپردازد.حالا اگر بخواهد بپردازد، با توجه به اینکه قیمت دیه تغییر کرده است آیا باید به نرخ روز بپردازد یا قیمت همان زمان؟
نظر هیئت عالی
در صورتی که دادگاه، متعاقب توافق طرفین، مبلغ معینی را به عنوان دیه در حکم تعیین نماید یا کل دیه را به مبلغ معینی تقسیط نماید، ملاک احتساب اقساط همان مبلغی است که تعیین شده و نوسانات بعدی تأثیری در آن ندارد.
ولی هرگاه متهم را به پرداخت عین معین محکوم کند و در زمان صدور حکم به تقسیط، پرداخت اقساط به مبلغ معین محاسبه نشود، مثلاً مقرر دارد ماهانه چند درصد دیه پرداخت شود، در صورت تعذر از پرداخت عین، قیمت یوم الاداء باید ملاک محاسبه قرار گیرد، مگر این که طرفین در خصوص مبلغ توافق کنند.
نظر اکثریت
در ماده 490 قانون مجازات اسلامی: در صورتی که پرداخت کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را پرداخت نماید و یا پرداخت دیه به صورت اقساطی باشد، معیار، قیمت زمان پرداخت است مگر آنکه بر یک مبلغ قطعی توافق شده باشد.
در این ماده دو حکم می کند.زمانی اقساط را دادگاه صادر کرده است وچون در مورد دیه به درصد حکم صادر می‌شود. و نه به قیمت مثلا دو درصد دیه کامل. در اینجا معیار زمان پرداخت می‌باشد.ولی زمانی که طرفین بر مبلغی توافق نمودند.مثلا 50میلیون تومان.دیگر نمی شود خارج از این مبلغ حکم صادر کرد.اگر خسارت تاخیری وارد شود باید دادخواست جداگانه بدهد. و در خصوص قسمت اول طرف می‌تواند دادخواست تعدیل اقساط را بدهد.
نظر اقلیت
در ماده 22 قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی: کلیه محکومیت های مالی از جمله دیه، ضرر و زیان ناشی از جرم، رد مال و امثال آنها جز محکومیت به پرداخت جزای نقدی، مشمول این قانون خواهند بود.ومنظور از قیمت زمان پرداخت، زمان پرداخت هر قسط است. در ماده 22 قانون مذکور هم دیه را در مبحث اعسار در این قانون آورده است. اعسار از محکومٌ به است و فقط جزا نقدی را مستثنی کرده است. اگر خسارت تاخیر واردشد، دادخواست جداگانه بدهد.