تبعیت یا عدم تبعیت دادسرا از دادگاه کیفری دو زمانی که به جانشینی از دادگاه کیفری یک اقدام می نماید

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/06/27
برگزار شده توسط: استان کردستان/ شهر سقز

موضوع

تبعیت یا عدم تبعیت دادسرا از دادگاه کیفری دو زمانی که به جانشینی از دادگاه کیفری یک اقدام می‌نماید

پرسش

شخصی در شهرستان سقز مظنون به ارتکاب قتل عمد شده است و بازپرس پس از انجام تحقیقات مقدماتی به علت عدم احراز سوء نیت موضوع را قتل عمد ندانسته و قرار منع تعقیب صادر می‌نماید و قرار صادره به تایید دادستان می‌رسد و به لحاظ این که در شهرستان سقز، دادگاه کیفری یک وجود ندارد دادگاه کیفری دو به جانشینی از آن، با قرار منع تعقیب صادره مخالفت نموده و اعتقاد به جلب به دادرسی دارد متعاقباً پرونده به دادسرا اعاده می‌گردد، حال سوال این است که آیا دادسرا می‌بایست پس از تکمیل پرونده و احضار متهم و تفهیم اتهام و اخذ آخرین دفاع و جلب دادرسی، پرونده را با تنظیم کیفرخواست به موجب ماده 382 قانون فوق‌الذکر به دادگاه کیفری یک مرکز استان (سنندج) ارسال نماید یا این که مشابه مواد 268، 267 و 269 قانون آیین دادرسی کیفری بدون تنظیم کیفرخواست پرونده را به دادگاه کیفری یک ارسال نماید؟

نظر هیئت عالی

یکی از جهات شروع به رسیدگی در دادگاه‌های کیفری به موجب ماده 335 قانون آیین دادرسی کیفری قرار جلب به دادرسی است و به موجب ماده 405 همین قانون، ترتیبات رسیدگی در دادگاه کیفری یک همان است که برای سایر دادگاه‌های کیفری مقرر گردیده، بنابراین در فرض سوال بازپرس مکلف است متهم را احضار و موضوع اتهام را به او تفهیم و با اخذ آخرین دفاع و تامین مناسب، پرونده را به دادگاه کیفری 1 ارسال نماید و نیازی به صدور کیفرخواست نیست.

نظر اکثریت

اگرچه ظاهر ماده 382 قانون فوق‌الذکر اعلام می‌دارد که دادگاه کیفری یک فقط در صورت کیفرخواست و در حدود آن رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌نماید لیکن نباید به این الفاظ ظاهری اعتماد نمود زیرا استثنای ذیل ماده تخصیص اکثر است و بسیاری از جرایم از جمله رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان را شامل می‌شود و تخصیص اکثر از حیث اصول فقهی ناصواب است. از طرفی در ماده 335 قانون فوق‌الذکر کیفیت شروع رسیدگی در دادگاه‌های کیفری را بیان نموده است که دلالت بر حصر دارد و بند ب آن قرار جلب به دادرسی توسط دادگاه است و دادگاه‌های کیفری مذکور در این ماده عام است و شامل دادگاه کیفری یک هم می‌باشد و این امر نافی ظاهر ماده 382 است از طرفی ماده 405 اشعار می‌دارد: «سایر ترتیبات رسیدگی در دادگاه کیفری یک همان است که برای سایر دادگاه‌های کیفری مقرر گردیده است.» بنابراین در ماده 382 قانون فوق‌الذکر نباید به ظاهر ماده استناد نمود.

نظر اقلیت

با توجه به اینکه ماده 382 قانون فوق‌الذکر در مقام بیان بوده و به بررسی صلاحیت دادگاه کیفری یک پرداخته است و صراحتاً اشعار داشته است: «دادگاه کیفری یک فقط در صورت کیفرخواست و در حدود آن مبادرت به رسیدگی و صدور رأی می‌نماید مگر در جرایمی که مطابق قانون لزوماً به‌طور مستقیم در دادگاه کیفری یک مورد رسیدگی واقع می‌شود در این صورت انجام تحقیقات مقدماتی مطابق مقررات بر عهده دادگاه کیفری یک است.» لذا با توجه به کلمه «فقط» که دلالت بر حصر می‌نماید دادسرا مکلف است پرونده را با تنظیم کیفرخواست به دادگاه یک استان ارسال نماید.