تاریخ نظریه: 1395/07/07
شماره نظریه: 7/95/1631
شماره پرونده: 1174-54-95
استعلام:
1- منظور از رعایت تناسب در مواد 4 و 5 و 8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر چیست؟
چنانچه مراد تقسیم میزان مجازات با مقدار مواد مخدر باشد در بعضی موارد عملا امکان پذیر نمی‌باشد؟
2- آیا امکان تخفیف مجازات جایگزین حبس وجود دارد یا نه؟
3- مقصود از حرام در تبصره 2 ماده 380 آئین دادرسی کیفری چیست./
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- رعایت تناسب در تعیین مجازات جرائم موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، به این معناست که دادگاه با توجه به میزان مواد مکشوفه و تطبیق اتهام با هر یک از بند‌های موضوع مواد 4، 5 و 8 قانون مذکور، مجازاتی بین حداقل و حداکثر با توجه به سن، شخصیت متهم و سایر اوضاع و احوال قضیه، تعیین می‌نماید. اجرای مقررات مربوط به تعدد جرایم تعزیری موضوع ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392، در صورت تعدد جرایم ارتکابی موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر، به نوعی در راستای رعایت تناسب مجازات جرم است که با توجه به رأی وحدت رویه شماره 738 مورخ 1393/10/30 دیوانعالی کشور، در جرایم موضوع قانون صدر-الذکر نیز باید اعمال گردد. چنانچه، تعدد جرایم، مشمول صدر ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392 باشد، چون دادگاه مکلف به تعیین حداکثر مجازات برای هر یک از جرایم است، تناسب مجازات موقعیتی ندارد؛ ولی چنانچه بیش از سه جرم باشد، دادگاه با رعایت تناسب، مجازات هر یک از جرایم را بیش از حداکثر، مشروط به این که از حداکثر به اضافه نصف تجاوز نکند، تعیین می‌نماید. در واقع تعیین بین حداکثر مجازات قانونی تا حداکثر به اضافه نصف، محل رعایت تناسب است.