صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1386/05/06
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر اسکو
موضوع
فروش سهم مشاعی ملک غیر قابل افراز در صورت وقف بودن دانگی از آن
پرسش
اگر یک دانگ پلاکی از ملکی وقف باشد در فرض غیرقابل افراز بودن، آیا نسبت به آن ملک می‌توان تقاضای فروش کرد؟
نظر هیئت عالی
در فرض غیرقابل افراز بودن ملکی که یک دانگ آن وقف است، با توجه به مقررات ماده 597 قانون مدنی که تقسیم ملک از وقف را جایز می‌داند، دادگاه دستور فروش پنج دانگ مشاع را مطابق ماده 4 قانون افراز و فروش املاک مشاع مصوب 1357 صادر می‌کند. در صورت وجود جواز شرعی و قانونی براساس مواد 88، 89 و 90 قانون مدنی مبنی بر فروش یک دانگ موقوفه، کل ملک به فروش رسیده و سهم وقف منتزع و ثمن حاصل از فروش پنج دانگ بین مالکین مشاعی تقسیم خواهد شد.
نظر اکثریت
با توجه به ماده 591 قانون مدنی که تقسیم ملک از وقف را جایز شمرده است در صورت غیرقابل افراز بودن، فروش ملک به صورت مشاعی نیز صحیح به نظر می‌رسد. چنان‌چه یک نفر مالک پنج دانگ بوده و ملک نیز غیرقابل افراز باشد، در صورت بروز اختلاف می‌توانند به دادگاه مراجعه و نسبت به پنج دانگ مشاعی تقاضای فروش کنند و دادگاه در این قسمت دستور فروش صادر خواهد کرد. بدیهی است در هر یک از حالات مذکور نسبت به یک دانگ دیگر ملک به صورت وقفی می‌ماند زیرا به حکم صدر ماده 349 قانون مدنی، بیع مال وقف صحیح نیست مگر آن‌که مورد از مصادیق مواد 88، 89 و قسمت اخیر ماده 349 قانون مدنی باشد که در این صورت پس از اثبات، فروش مال موقوفه نیز مجاز خواهد بود.
نظر اقلیت
گروه اول: چنان‌چه مورد از موارد فروش مال موقوفه باشد تقاضای فروش از دادگاه فقط از طرف موقوفٌ‌‌علیهم یا اداره اوقاف پذیرفته می‌شود، نظر بر این است که غیر از موقوفٌ‌‌علیهم و یا اداره اوقاف شریک یا شرکای دیگر ملک نیز می‌توانند از دادگاه فروش ملک مشاع و موقوفه را با هم درخواست نمایند زیرا این اشخاص نیز ذی‌نفع در موضوع تلقی می‌شوند.
گروه دوم: در مانحن‌فیه تقاضای فروش نسبت به موقوفه منحصراً از موقوفٌ‌‌علیهم و اداره اوقاف مسموع است لاغیر.