تاریخ نظریه: 1395/03/29
شماره نظریه: 7/95/745
شماره پرونده: 59-861/1-993
استعلام:
احتراماً با توجه به اقدامات گسترده مراجع انتظامی مبنی بر دستگیری افراد به ظاهر مشکوک و انجام بازرسی بدنی از آنها به منظور کشف مواد مخدر بدون داشتن دستور قضایی و صرف نظر از نتیجه حاصله از این بازرسی ها که بعضا منجر به کشف مواد مخدر و اعزام فرد به دادسرا به اتهام نگهداری و حمل مواد یاد شده می‌شود اعلام فرمائید آیا اقدام مزبور که در بسیاری از موارد به لحاظ عدم کشف جرم و بی گناهی افراد مورد تفتیش باعث تضییع و تعدی به حقوق افراد می‌شود درحیطه اختیارات ضابطین قرار دارد یا خیر؟ در صورت منفی بودن پاسخ چنین اقدامی سلب آزادی شخصی افراد دارای وصف مجرمانه بوده و قابل تعقیب کیفری می‌باشد؟ مواد استنادی را اعلام فرمائید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در جرائم غیر مشهود، با عنایت به مقررات مواد 43، 44، 55 و 56 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی، تفتیش و بازرسی اشخاص به وسیله ضابطان دادگستری ممنوع است، مگر با اجازه موردی مقام قضایی و تخلف از مقررات ماده 55 قانون مورد اشاره، یعنی بازرسی اشخاص در جرائم غیر مشهود، بدون اجازه موردی مقام قضایی به موجب مقررات ماده 63 این قانون، موجب محکومیت ضابط دادگستری به سه ماه تا یک سال انفصال از خدمات دولتی است.