تاریخ نظریه: 1398/09/04
شماره نظریه: 7/98/1279
شماره پرونده: 98-186/1-1279 ک
استعلام:
مستدعی است نظریه مشورتی آن اداره کل راجع به سوال ذیل را به این شعبه اعلام فرمائید.
بر اثر شلیک غیر عمدی تفنگ ساچمه ای تعداد 29 عدد ساچمه به داخل پا و ساق پای راست شاکی فرو رفته و پزشکی قانونی بابت آن 29 فقره جراحت نافده اعلام و دادگاه بدوی به استناد ماده 713 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 دویست و نود درصد دیه کامل دیه تعیین نموده است محکوم علیه به این رأی اعتراض نموده است با لحاظ مواد 543 و 548 و562 قانون مجازات اسلامی و اینکه شاکی مرد است. اولاً آیا صدمات وارده یک جراحت نافده محسوب می‌شود یا 29 جراحت؟
ثانیا آیا می‌توان بیش از نصف دیه کامل بابت مجموع جراحات دیه تعیین نمود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً- در فرض سوال که در اثر اصابت فشنگ ساچمه‌ای چند جراحت ایجاد شده است، اگر هر یک از ساچمه‌ها فرورفته باشد و طبق تعریف مذکور در ماده 713 قانون مجازات اسلامی 1392 جراحت نافذه را به وجود آورده باشد، چنان‌چه برابر بند ب ماده 543 قانون مزبور این جراحت‌ها متصل به هم یا به گونه‌ای نزدیک به هم باشد که عرفاً یک آسیب محسوب شود، دیه آن تداخل می‌کند و تنها یک دیه ثابت می‌شود؛ در غیر این‌صورت مشمول ذیل ماده 541 قانون یاد شده بوده و هر جراحت نافذه دیه جداگانه خواهد داشت که تشخیص مصداق حسب مورد بر عهده مرجع رسیدگی کننده است.
ثانیاً- پاسخ مثبت است؛ زیرا مقررات مواد 548 و 562 قانون مجازات اسلامی 1392 که در استعلام به آن اشاره شده است فقط ناظر به ارش جنایات مربوط به یک عضو است و شامل دیه معین برای هر جنایت هر چند در یک عضو باشد نمی‌گردد به ویژه اینکه در ماده 538 قانون مزبور به اصل تعدد دیات و عدم تداخل آنها اشاره شده است و در قسمت اخیر ماده 541 این قانون نیز تصریح شده اگر در اثر یک ضربه یا هر رفتار دیگر آسیب‌های متعددی در دو یا چند محل جداگانه از یک عضو به وجود آید، هر آسیب، دیه جداگانه دارد.