صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/09/01
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
بررسی ارکان شمول اعتبار امر مختومه
پرسش
چنان‌چه پرونده‌ای با صدور قرار منع تعقیب در خصوص بی‌احتیاطی در رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی غیرعمدی مختومه گردد و پس از آن مصدوم فوت نماید و اولیاء‌دم با طرح شکایت جدید مدعی معرفی شهود در خصوص قضیه باشند؛ آیا موضوع مشمول اعتبار امر مختومه گردیده و باید اظهارات اولیاء دم را در قالب ماده 278 قانون آیین دادرسی کیفری و تجویز رسیدگی مجدد لحاظ نموده یا اینکه با عنایت به تغییر عنوان جزایی از بی‌احتیاطی در رانندگی منجر به ایراد صدمه بدنی غیرعمدی به بی‌احتیاطی در رانندگی منجر به قتل غیرعمدی موضوع باید مورد رسیدگی مجدد قرار بگیرد؟
نظر هیئت عالی
علی‌الاصول اعتبار امر مختوم ناظر به تصمیم در خصوص رفتار مجرمانه متهم است. نتیجتاً چون قرار منع تعقیب صادره از اعتبار امر مختوم برخوردار است تا بقاء قانونی آن تعقیب مجدد جایز نیست.
نظر اکثریت
جهت شمول اعتبار امر مختومه وحدت اصحاب، وحدت موضوع و وحدت سبب لازم است که در پرونده کیفری شاکی اعتباری تلقی شود و علی‌الاصول نفس شاکی ملاک نیست، در پرونده موضوع سوال شاکی اعتباراً واحد تلقی می‌گردد و تفاوتی ندارد که تعقیب را چه کسی خواسته باشد و از طرفی وحدت سبب نیز وجود دارد، در خصوص وحدت موضوع نیز، در امور کیفری رفتار مجرمانه ملاک اتخاذ تصمیم است نه عناوین مجرمانه مطرح شده و نتیجه نیز در موضوع تفاوتی ایجاد نمی‌کند، لذا پرونده مطروحه مشمول اعتبار امر مختومه گردیده و نهایتاً باید در راستای ماده 278 قانون آیین دادرسی کیفری اقدام نمود.
نظر ابرازی
به نظر می‌رسد جهت شمول اعتبار امر مختومه، باید قائل به وحدت رکن مادی جرم باشیم و نه وحدت رفتار مجرمانه؛ چرا که رکن مادی اعم از رفتار مجرمانه و نتیجه حاصله می‌باشد خصوصاً اینکه تغییر نتیجه در تغییر عنوان مجرمانه نیز موثر بوده است. در مواردی که زوایا و نتایج جدیدی که از رفتار مجرمانه سابق حاصل گردیده است کشف گردد حتی اگر منتهی به صدور قرار نهایی قطعی در خصوص رفتار مجرمانه سابق شده باشد، مانعی برای رسیدگی نسبت به عنوان مجرمانه‌ای که از نتیجه کشف شده، نمی‌باشد.
در موضوع مطرح شده عنوان مجرمانه متفاوت است علاوه بر اینکه اصحاب دعوا نیز متفاوتند پس موضوع مشمول اعتبار امر مختومه نیست.