صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/08/09
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر رودان
موضوع
مطالبه اجرت المثل تصرف مال مشاعی از سوی شرکاء
پرسش
آیا شریک مال مشاع می‌تواند علیه شریک دیگر که تمام مال مشاع را در تصرف داشته مطالبه اجرت المثل نماید، آیا عدم تصرف مدعی کافی برای مطالبه اجرت المثل است یا اینکه ممانعت متصرف از تصرفات شریک دیگر باید اثبات شود ؟
نظر هیئت عالی
هر کس مال دیگری را (اعم از ملک مفروز یا مشاعی) در تصرف داشته باشد، چه با اذن باشد یا خیر، مکلف به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف است، مگر این که معلوم شود اذن در انتفاع مجانی بوده است. (ماده 337 قانون مدنی) و در اموال مشاع ممکن است طرفین برای استفاده از آن توافقی به عمل آورده باشند که در این صورت طبق توافق عمل می‌شود.
نظر اکثریت
به حکم مواد 581 و 582 قانون مدنی تصرف شریک در مال مشترک بدون اذن شرکای دیگر جایز نبوده و صرف تصرف شریک در ملک مشاع بدون اذن ؛ کافی برای مطالبه اجرت المثل از ناحیه شریک است، اعم از اینکه متصرف تمام ملک مشاع را در تصرف داشته باشد یا قسمتی از آن را، و مسأله ممانعت شریک متصرف تاثیری در دعوای مطالبه اجرت المثل ندارد.
نظر اقلیت
شریک زمانی می‌تواند از شریک متصرف در ملک مشاع مطالبه اجرت المثل نماید که ثابت کند از ناحیه شریک متصرف ممانعت در تصرف او شده و امکان استیفای منفعت در مال مشاع برای او نبوده است و صرف ادامه تصرفات یک شریک و سکوت شریک دیگر مبنی بر عدم اذن، موجب مسئولیت متصرف نیست.