تاریخ نظریه: 1397/03/05
شماره نظریه: 7/97/375
شماره پرونده: 97-3/1-375
استعلام:
حسب مواد 64 و 125 اجرای احکام مدنی مصوب 1356 با توجه به لازم الاجرا بودن احکام قطعی و دستورات قضایی از جمله احکام و تصمیمات ماخوذه از مراجع شورای حل اختلاف که گاها و حسب مورد نیاز به حضور نماینده دادستان می‌باشد مستندا به مواد مذکورو با عنایت به رویه حاکم با درخواست قضات اجرای احکام یا سرپرست مجتمع شورای حل اختلاف از سرپرست محترم دادسرای منطقه مربوطه مقام محترم مبادرت به معرفی نماینده به منظور اجرای احکام و دستورات قضایی می نمایند در پاره ای از موارد همکاران قضایی وسرپرستان دادسراها از معرفی نماینده امتناع می نمایند آیا مطابق موارد مذکور در مواردی که مستاجر بدون تحویل کلید ملک و بدون اسباب کشی وسایل محل عین مستاجر را ترک نموده و چاره ای جز بازگشایی در ب محل مورد اجاره نمی‌باشد و یا در برخی موارد جهت اجرای قرار کارشناسی و اظهار نظر کارشناسی از سوی خوانده و یا مالک یا متصرفین محل مربوطه خودداری و ممانعت از بازدید به عمل می اید لاجرم به جهت اجرای احکام و دستورات قضایی و همچنین حفظ حقوق محکوم له و محکوم علیه آیا حضور نماینده دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم ضرورت دارد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- دستور تخلیه مورد اجاره، اعم از این که محل اجاره مقفل بوده یا باز باشد، در هر حال باید اجراء شود. در صورتی که در ورودی قفل شده و مستأجر در محل نباشد، با استفاده از ملاک ماده 64 قانون اجرای احکام مدنی و ماده 153 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجراء مصوب 1387/06/11 با حضور نماینده دادستان نسبت به تخلیه محل، وفق مقررات قانونی اقدام می‌شود و درخواست مقام قضایی از دادستان برای معرفی نماینده فاقد اشکال قانونی است.
2- در صورتی که دادگاه در مقام رسیدگی به دعوی چه رأساً چه بر اثر درخواست احد از اصحاب دعوی به صدور قرار ارجاع امر به کارشناسی مبادرت نماید و اجرای آن هم موثر در دعوی بوده و ضرورت داشته باشد، ممانعت متصرف از اجرای آن به مثابه جلوگیری از رسیدگی به دادخواهی خواهان و احتمالاً موجب اضرار او خواهد بود و طبق اصل 40 قانون اساسی هیچکس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر قرار دهد، لذا در صورتی که طریق مقتضی دیگری برای اجرای قرار کارشناسی نباشد، دادگاه می‌تواند با استفاده از وحدت ملاک ذیل ماده 64 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 و ماده 25 قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 از طریق اعلام به دادستان به منظور تعیین نماینده جهت فراهم نمودن موجبات اجرای قرار کارشناسی و رفع ممانعت متصرف اقدام نماید.