تاریخ نظریه: 1402/09/21
شماره نظریه: 7/1402/150
شماره پرونده: 1402-186-150ک
استعلام:
اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه به استناد مواد 690 و 693 قانون مجازات اسلامی تعزیرات، بر علیه شخصی مبنی بر تخریب و تصرف اراضی ملی تشکیل پرونده و طی دادنامه صادره از شعب بدوی و تجدیدنظر علاوه بر رفع تصرف از اراضی ملی، به حبس تعزیری محکوم گردیده و بعد از قطعیت دادنامه، اداره کل منابع طبیعی طی مرقومه‌ای تقاضای اعمال ماده 59 قانون حفاظت و بهره‌برداری و عدم تعقیب کیفری مجرم را خواستار شده است. خواهشمند است اعلام گردد که اعمال ماده 59 فوق‌الذکر قبل از طرح شکایت و تعقیب متهم می‌باشد یا بعد از قطعیت دادنامه نیز قابل اعمال و اجرا است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف- به موجب ماده 104 قانون مجازات اسلامی اصلاحی 1399، جرائم موضوع ماده 690 این قانون (تعزیرات) هرگاه نسبت به املاک و اراضی که متعلق به اشخاص خصوصی نباشد، واقع شود، غیر قابل گذشت است و انصراف رئیس سازمان جنگلبانی یا نمایندگانی که از طرف نامبرده تعیین می‌شوند به شرح ماده 59 قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، بعد از شروع به تعقیب کیفری در تمام مراحل دادرسی مانع ادامه تعقیب و رسیدگی و اجرای مجازات در جرائم پیش‌گفته نیست.
ب- بزه تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق، طبق ماده 104 قانون پیش‌گفته فقط نسبت به املاک و اراضی متعلق به اشخاص خصوصی قابل گذشت اعلام شده است و این جرایم نسبت به املاک و اراضی اشخاص دولتی و عمومی غیر قابل گذشت است؛ بنابراین، اطلاق قابل گذشت بودن جرم موضوع ماده 693 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات مصوب 1375) شامل اراضی و املاک دولتی نمی‌شود.