صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/09
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
دعوای تنظیم سند مربوط به شورای حل اختلاف
پرسش
آیا شورای حل اختلاف می‌تواند به استناد تبصره ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف، در دعوای تنظیم سند رسمی اتومبیل بعد از دو جلسه رسیدگی، بدون ایراد خوانده و اختلاف طرفین، به اعتبار اینکه بهای خواسته‌ای که در دادخواست قید شده کمتر از قیمت واقعی است و از صلاحیت شورا خارج است، قرار عدم صلاحیت صادر نماید؟
نظر هیئت عالی
بنا به مستفاد از تبصره ذیل ماده 8 قانون شورای حل اختلاف، در صورتی‌که اصحاب پرونده در مورد صلاحیت نسبی شورای حل اختلاف و دادگاه اختلاف نداشته باشند، در فرض سوال، شورای حل اختلاف نباید قرار عدم صلاحیت صادر کند.
نظر اکثریت
در هر مرحله از رسیدگی که ثابت شد ارزش بیش از بیست میلیون تومان است، شورا صلاحیت رسیدگی نخواهد داشت. راجع به تبصره 1 ماده 9 اگر محرز باشد که قاضی به آن بیتوجهی کرده از موارد تخلف انتظامی است ولی قواعد صلاحیت، آمره است و قابل تخطّی نیست مگر در موارد منصوص قانونی. اگر مطابق این تبصره طرفین اختلاف نکردند و جایی برای تردید قاضی در آن زمان هم نبوده، تخلف انتظامی هم محسوب نمی‌شود. در تقویت این استدلال، می‌‌توان از مواد 87 و 331 و 371 قانون آیین دادرسی مدنی نیز وحدت ملاک گرفت.
نظر اقلیت
تبصره یک ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف، مصوبه جدیدی است و باید محدود تفسیر شود. اینجا شورا خودش را صالح دانسته و ملزم است رسیدگی کند. در این رابطه باید گفت که قواعد صلاحیت مربوط به نظم عمومی قضایی است و چه ایراد شود و چه نشود در هر مرحله که باشد باید عدم صلاحیت بزند ولی اینجا مقرره خاص قانونی داریم. مطابق ماده 8 قانون مذکور که گفته در صورت تراضی طرفین، شورا می‌تواند به خواسته با بهاء بالاتر رسیدگی کند مانند این موضوع است و حکم خاصی را در نظر گرفته است. برخی دیگر معتقدند اول دادگاه باید صلاحیت را احراز کند اگر مطابق قانون و در مواعدی که قانون در نظر گرفته ایرادی مطرح نشد (بعد از جلسه اول رسیدگی) دادگاه هم حق صدور قرار عدم صلاحیت ندارد، حتی اگر بعداً معلوم شود که صلاحیت محلی یا ذاتی نداشته است باید به رسیدگی ادامه و رأی صادر نماید.