صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1389/04/01
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
وظیفه مامور اجرا در اجرای حکم تخلیه علی رغم عدم همکاری مستاجر
پرسش
بعضی مواقع در هنگام اجرای حکم تخلیه، مستأجر حضور ندارد و موجر نیز حاضر به تحویل اموال موجود در منزل استیجاری نمی‌باشد. مأمور اجرا از یک طرف مکلف به اجرای حکم می‌باشد و از جانب دیگر به علت عدم تهیه محل نگهداری اموال موجود توسط موجر یا مستأجر، قادر به اجرای حکم نیست. یکی از راهکارهای ارائه شده این بود که قبل از تهیه محل برای نگاهداری اموال موجود اجرای حکم ممکن نمی‌باشد، لذا مأمور اجرا به موجر (که همان محکومٌ‌له باشد) تفهیم می‌نماید پس از تهیه محل یا تعیین حافظ، حکم تخلیه اجرا می‌شود که در این صورت موجر برای اجرای حکم مشکلات موجود را مرتفع می‌نماید. وظیفه مأمور اجرا در اجرای حکم تخلیه چیست؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (5) مدنی: با توجه به لازم‌الاجرا بودن حکم قطعی مرجع قضایی (اعم از دادگاه یا شورای حل اختلاف) و این‌که مأمور اجرا (دادورز) بعد از دستور و ارجاع مرجع قضایی موظف به اجرای رأی می‌باشد و معاذیری مثل عدم تحویل اثاثیه موجود در محل توسط مستأجر یا عدم دسترسی به وی نمی‌تواند از موانع قانونی اجرای حکم باشد (هر چند در عمل مشکلاتی را فراهم می-کند) و از طرف دیگر مستفاد از ماده 45 قانون اجرای احکام مدنی که در مقایسه این‌که تفاوتی بین خلع ید و تخلیه از حیث اجرا وجود ندارد و در مواردی که دسترسی به مالک اثاثیه موجود (مستأجر) وجود ندارد و ترتیب خاصی را پیش‌بینی نموده که از جمله انتقال اقلام به محلی برای حفاظت و یا فروش اقلامی که نگهداری آن مستوجب تأدیه هزینه نامتناسب می‌باشد که موید آن نیز ماده 66 همان قانون است. بنابه مراتب و این‌که محکومٌ‌له وظیفه‌ای در قبول حفاظت یا نگهداری اموال مستأجر ندارد، طبق ماده 45 قانون مذکور حکم باید اجرا شده و محل به تصرف محکومٌ‌له درخواهد آمد. لذا اتفاق‌نظر تأیید می‌شود.
نظر اکثریت
پاسخ سوال در ماده 45 قانون اجرای احکام مدنی نهفته است. هر چند که این ماده از خلع ید سخن می‌گوید ولیکن با توجه به این‌که هدف از خلع ید و تخلیه، همان تحویل مال به محکومٌ‌له می‌باشد، در صورتی‌که در تخلیه منزل استیجاری، مستأجر حضور نداشته باشد و موجر حاضر نباشد اموال موجود در منزل را به عنوان حافظ تحویل بگیرد، به موجب ماده 45 قانون اجرای احکام مدنی مأمور اجرا صورت تفصیلی از اموال مذکور را تهیه و اسناد، اوراق و وجه نقد را به صندوق دادگستری یا یکی از بانک‌ها می‌سپارد. اموال ضایع شدنی و اشیایی که بهای آن‌ها متناسب با هزینه نگاهداری نباشد به فروش رسیده و حاصل فروش پس از کسر هزینه‌های مربوط، به صندوق دادگستری سپرده می‌شود تا به صاحب آن‌ها مسترد گردد و در صورت سایر اموال، مأمور اجرا آن‌ها را در همان محل یا محل مناسب دیگری محفوظ نگاه داشته و یا به حافظ سپرده و رسید دریافت می‌دارد.