صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1392/09/01
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر کیاشهر
موضوع
رعایت مقررات حاکم بر استرداد محکومٌ‌به در جایی که عملیات اجرایی به دستور دادگاه اجرا‌کننده حکم به حالت قبل از اجرا برمی‌گردد
پرسش
به موجب ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی هرگاه حکمی که به موقع اجرا گذارده شده... به موجب حکم نهایی بلااثر شود، عملیات اجرایی به دستور دادگاه اجرا‌کننده حکم به حالت قبل از اجرا برمی‌گردد... حال اگر محکومٌ‌به وجه نقد باشد و حکم صادره در اثر نقض یا فسخ یا اعاده دارسی بلااثر شده باشد آیا جهت استرداد محکومٌ‌به، رعایت قواعد حاکم بر مستثنیات دین (مواد 523 و 524 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی ناظر به ماده 65 قانون اجرای احکام مدنی) الزامی است؟
نظر هیئت عالی
با توجه به صراحت ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی، چون از حکمی که به‌موقع اجرا گذاشته شده رفع اثر می‌شود لذا با توجه به بلااثر بودن حکم، وضعیت باید به حالت سابق اعاده گردد. در صورتی‌که محکومٌ‌به وجه نقد بوده و با صدور اجراییه از محکومٌ‌علیه وصول شده باشد، در اعمال ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی باید عیناً به محکومٌ‌علیه اعاده گردد و این امر، از موارد اعمال مقررات حاکم بر مستثنیات دین، خروج موضوعی دارد.
نظر اتفاقی
با توجه به مواد 523 و 524 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی که به طور مطلق از لفظ (دین) استفاده شده است و از طرفی وجوهی که می‌بایست مسترد گردد نیز به صورت دین بر ذمّه‌ی محکومٌ‌له به وی قرار گرفته، می‌بایست مستثنیات دین رعایت گردد. اما در خصوص خرید مسکن از طریق وجوه حاصله نظر به ملاک مواد قانون مدنی اگر از نظر اثباتی ثابت گردد مسکن حاصله ناشی از عین محکومٌ‌به بوده است می‌تواند مسترد کرد والا امکان‌پذیر نیست.